W Finlandii nastąpił gwałtowny wzrost zakupów ziemi przez Rosjan – również w Szwecji Rosjanie posiadają działki w strefach wrażliwych pod względem bezpieczeństwa. Służba Bezpieczeństwa widzi potrzebę wprowadzenia nowych przepisów, aby zapobiec transakcjom na rynku nieruchomości, które mogłyby zagrozić bezpieczeństwu narodowemu.
“Wcześniej przepisy uniemożliwiały cudzoziemcom nabywanie nieruchomości w Szwecji. Te przepisy już nie istnieją.” – powiedziała Charlotte von Essen, szefowa szwedzkiej służby bezpieczeństwa. Obcokrajowcy mogą teraz kupować nieruchomości w dowolnym miejscu w Szwecji, również w pobliżu wojskowych obszarów chronionych.
Niedawno gazeta Expressen ujawniła, że rosyjski biznesmen mający powiązania z państwem rosyjskim od kilku lat jest właścicielem nieruchomości przy plaży bardzo blisko instalacji obronnej w Muskö w archipelagu sztokholmskim. Posiadając nieograniczony widok na wejście do ściśle tajnej bazy marynarki wojennej, rosyjska własność podobno niepokoi szwedzkie władze. Szwedzki Urząd Skarbowy uważa, że mężczyzna od dawna mieszka w Szwecji i żąda od niego 200 milionów koron szwedzkich tytułem podatków.
Nie ma publicznych danych, ilu obywateli rosyjskich posiada nieruchomości w Szwecji. W Szwecji – w przeciwieństwie na przykład do Finlandii – nie ma ustawy regulującej zakup nieruchomości przez cudzoziemców, a rejestr gruntów nie rejestruje własności nieruchomości według narodowości. Brak tych informacji może oznaczać, że zagrożenia bezpieczeństwa pozostają niewykryte.
Oscar Almén, badacz ze Szwedzkiego Instytutu Badań nad Obronnością wraz z kolegami badał rosyjską strukturę własności w Szwecji, zidentyfikował 157 obywateli rosyjskich, którzy posiadają 247 nieruchomości w Szwecji. Kilka z nich znajduje się w pobliżu lotnisk cywilnych. Jednak dane te obejmują tylko obywateli rosyjskich mieszkających w Rosji, a własność rosyjska jest prawdopodobnie znacznie większa, jak twierdzi Almén. Jednocześnie zwraca uwagę, że obywatelstwo rosyjskie nie oznacza automatycznie zagrożenia dla bezpieczeństwa – i że mogą istnieć również osoby powiązane z państwem rosyjskim, które nie posiadają obywatelstwa rosyjskiego.
Od początku roku Finlandia jeszcze bardziej zaostrzyła przepisy dotyczące wstrzymania transakcji dotyczących nieruchomości zagranicznych, jeżeli ich własność zostanie uznana za zagrażającą bezpieczeństwu narodowemu. Ale w Szwecji podobna ustawa nie została jeszcze uchwalona.
W 2019 r. rządowe dochodzenie sugerowało, że Szwecja powinna mieć możliwość przeglądu i ostatecznego zakazu sprzedaży i wynajmu strategicznie ważnych nieruchomości, portów i lotnisk. Jednak prawo jest skomplikowane i w tym roku specjalny śledczy otrzymał nowe zadanie, aby zaproponować, w jaki sposób można zaprojektować system kontroli państwowej. Propozycja ma zostać przedstawiona w lutym przyszłego roku.
Co do zasady, nabycie nieruchomości w Polsce przez cudzoziemca wymaga zezwolenia z ministerstwa do spraw wewnętrznych. Do nieruchomości, dla których prawo przewiduje obowiązek uzyskania zezwolenia, należą grunty niezabudowane lub nieruchomości zabudowane budynkiem. Zezwolenie wydaje w drodze decyzji administracyjnej minister, jeżeli nie wniesie sprzeciwu – Minister Obrony Narodowej, a w przypadku nieruchomości rolnych – również minister właściwy do spraw rozwoju wsi.
