Szwedzki rząd zapowiedział, że od 1 stycznia 2024 roku podatek od energii elektrycznej wzrośnie o 1,5 öre za kWh, co oznacza kolejny wzrost po zeszłorocznej podwyżce o 4,5 öre. Łącznie, w ciągu dwóch lat, podatek wzrósł o 12%. Choć partie prawicowe, w tym koalicja Tidö, wcześniej obiecywały obniżenie tego podatku, obecnie wskazują na potrzebę pozyskania funduszy na modernizację systemu elektroenergetycznego jako główny powód podwyżek.
Kolejna podwyżka pomimo wcześniejszych obietnic obniżek
Podatek od energii elektrycznej jest w Szwecji automatycznie indeksowany, co prowadzi do jego regularnych wzrostów. Przed wyborami w 2022 roku partie prawicowe, w tym Moderaci, Chrześcijańscy Demokraci i Liberałowie, obiecywały jednak zatrzymanie tej indeksacji. Minister finansów Elisabeth Svantesson krytykowała ówczesne podwyżki podatków przez poprzedniego ministra finansów i zapowiedziała, że zredukuje opodatkowanie energii elektrycznej. Rzeczywistość okazała się jednak inna – rząd zdecydował się na kolejną podwyżkę, tłumacząc ją priorytetem inwestycji w stabilność sieci elektroenergetycznej.
Minister energii i przemysłu, Ebba Busch, argumentuje, że celem pozostaje obniżenie podatku, lecz teraz rząd koncentruje się na potrzebach długoterminowych inwestycji, które mają wspierać osiągnięcie zerowej emisji netto do 2045 roku.
Krytyka ze strony branży: podatek hamuje elektryfikację
Podwyżki podatku spotkały się z ostrą krytyką branży energetycznej i organizacji Energiföretagen Sverige. Erik Thornström, przedstawiciel organizacji, zwraca uwagę, że wyższy podatek zniechęca konsumentów do przechodzenia na energię elektryczną, co jest sprzeczne z celami klimatycznymi. – „Podwyżki podatków zniechęcają do elektryfikacji floty pojazdów i ograniczają motywację do przejścia na pojazdy akumulatorowe. W ten sposób osiągnięcie celów klimatycznych do 2040 roku staje się trudniejsze,” podkreśla Thornström.
Wskazuje on również, że wysokie podatki energetyczne wpływają na wzrost kosztów utrzymania dla gospodarstw domowych oraz przedsiębiorstw, ponieważ około połowa ich rachunków za energię to obecnie podatki i opłaty. Jednocześnie, rząd zdecydował się na obniżenie podatków od paliw kopalnych, takich jak benzyna i olej napędowy, co stawia w uprzywilejowanej pozycji paliwa nieodnawialne, wbrew dążeniom do dekarbonizacji gospodarki.
Jakie są koszty dla konsumentów?
Decyzja rządu oznacza, że koszty energii elektrycznej w Szwecji stają się coraz wyższe, co szczególnie dotkliwie odczują gospodarstwa domowe oraz firmy, które opierają swoje działanie na elektryczności. Według szacunków Energiföretagen, podwyżki podatku w ostatnich dwóch budżetach przełożyły się na wzrost wydatków dla odbiorców energii o 4 miliardy koron szwedzkich. Rosnący koszt energii wpływa na życie codzienne Szwedów, zniechęcając do inwestowania w technologie zeroemisyjne i zwiększając uzależnienie od tańszych, ale mniej ekologicznych paliw.
Wnioski: potrzeba długoterminowej strategii energetycznej
Podwyżka podatku od energii elektrycznej w Szwecji pokazuje, jak trudno jest pogodzić rosnące potrzeby inwestycyjne w infrastrukturze z dążeniem do zrównoważonej polityki energetycznej i wsparcia konsumentów. Z jednej strony konieczne są inwestycje w modernizację i stabilność sieci, które pomogą osiągnąć cele klimatyczne. Z drugiej strony, wysokie koszty energii elektrycznej mogą ograniczać tempo przechodzenia na odnawialne źródła energii i elektryfikację pojazdów. W tej sytuacji kluczowa może być długoterminowa strategia energetyczna, która pozwoli na zrównoważenie wydatków publicznych, kosztów dla konsumentów oraz realizacji celów ekologicznych.
- Rosyjska dezinformacja uderza w Danię: fałszywa plotka o śmierci duńskiego instruktora F-16
- Trump wysyła wiadomość do Danii – „całkowicie przekonany”
- Wysokie koszty leków zniechęcają Szwedów do ich wykupywania
- Rosyjski samolot-widmo odkryty na szwedzkim wybrzeżu
- Niezwykłe zjawisko pogodowe w Norwegii: rekordowe temperatury w styczniu
