Szwecja, znana ze swojego zaangażowania w kwestie ekologiczne i walkę z kryzysem klimatycznym, znalazła się pod ostrzałem krytyki ze strony Organizacji Narodów Zjednoczonych (ONZ). Chodzi o kontrowersyjne zwolnienie kobiety zatrudnionej w Szwedzkiej Agencji Energii, która jednocześnie była aktywna w grupie klimatycznej Rebellmammorna, powiązanej z Extinction Rebellion. Krytyka dotyczy działań rządu i Agencji Energii, które zostały podjęte po publikacji artykułu w magazynie Fokus.
Ujawnienie przez Fokus i zwolnienie z pracy
Cała sprawa rozpoczęła się od publikacji w magazynie Fokus, który opisał sytuację, w której aktywistka klimatyczna pełniąca funkcję na krytycznym stanowisku w Szwedzkiej Agencji Energii została zwolniona. W artykule Fokus ujawniono, że kobieta była aktywna w ruchu klimatycznym Extinction Rebellion, znanym z działań mających na celu wywarcie presji na rządy i korporacje w walce z kryzysem klimatycznym. W szczególności Extinction Rebellion jest znane z organizowania wywrotowych, ale pokojowych protestów.
Po ujawnieniu jej aktywności, pracownicy Agencji Energii przybyli do domu kobiety, aby skonfiskować jej służbowy komputer oraz telefon komórkowy. Została także zawieszona w swoich obowiązkach, które związane były z dostawami gazu do Szwecji – jednym z kluczowych sektorów dla bezpieczeństwa energetycznego kraju.
- „To była bardzo poważna sytuacja” – powiedział minister obrony cywilnej Carl-Oskar Bohlin, który szybko zareagował na publikację, informując o rozmowie z dyrektorem generalnym Szwedzkiej Agencji Energii, co miało na celu ocenę ryzyka dla bezpieczeństwa narodowego.
Krytyka ze strony ONZ
Sprawa zwolnienia aktywistki nie umknęła uwadze ONZ, a konkretnie Michela Forsta, specjalnego sprawozdawcy ONZ ds. konwencji z Aarhus. Konwencja ta chroni prawa obywateli do informacji, udziału w podejmowaniu decyzji oraz dostępu do wymiaru sprawiedliwości w kwestiach środowiskowych. W swoim liście do szwedzkiego rządu, Forst wyraził poważne zaniepokojenie działaniami podjętymi wobec kobiety, która brała udział w pokojowych protestach klimatycznych.
- „W dobie kryzysu klimatycznego jestem poważnie zaniepokojony, że rząd uznał jej udział w ekologicznych protestach za zagrożenie dla bezpieczeństwa narodowego” – napisał Forst.
ONZ uznaje działania wobec aktywistki za potencjalne naruszenie jej prawa do uczestniczenia w działaniach na rzecz ochrony środowiska. Forst zwrócił również uwagę na konieczność ochrony praw obywateli do pokojowych protestów, szczególnie w obliczu narastającego kryzysu klimatycznego, który wymaga aktywnego zaangażowania społeczeństwa.
Reakcja szwedzkiego rządu
Szwedzki rząd odpowiedział na krytykę ONZ, podkreślając, że sprawa jest w trakcie procesu prawnego, co ogranicza możliwość szczegółowego komentowania działań wobec kobiety. Minister Carl-Oskar Bohlin, który w pierwszej kolejności zajął się sprawą po publikacji artykułu w Fokus, stwierdził, że jego reakcje były skonsultowane z Ministerstwem Klimatu i Biznesu. Według Bohlina, to właśnie ministerstwo upoważniło go do nawiązania kontaktu z Szwedzką Agencją Energii i do omówienia sytuacji związanej z aktywnością zatrudnionej tam kobiety.
- „Miałem kontakt z Ministerstwem Klimatu i Biznesu, które upoważniło mnie do rozmowy z dyrektorem generalnym Agencji” – powiedział Bohlin w wywiadzie dla szwedzkiego radia SR.
Złożone dylematy: bezpieczeństwo narodowe a prawo do protestów
Sprawa, która wywołała międzynarodową reakcję, odsłania złożoność współczesnych wyzwań związanych z bezpieczeństwem energetycznym i klimatycznym. Z jednej strony, rząd musi zapewnić bezpieczeństwo w sektorach strategicznych, takich jak energetyka, zwłaszcza w kontekście napięć geopolitycznych i kryzysów energetycznych. Z drugiej strony, coraz większe znaczenie mają prawa obywateli do protestowania przeciwko degradacji środowiska i żądania zdecydowanych działań na rzecz klimatu.
W tym kontekście działania Szwedzkiej Agencji Energii, polegające na natychmiastowym zawieszeniu pracownika i konfiskacie jego sprzętu służbowego, mogą być postrzegane jako reakcja nadmierna, zwłaszcza gdy ONZ zwraca uwagę na pokojowy charakter działań, w które kobieta była zaangażowana.
Co dalej?
Sytuacja ta może mieć długofalowe konsekwencje zarówno dla szwedzkiego rządu, jak i dla pracowników angażujących się w ruchy ekologiczne. W erze narastających zagrożeń klimatycznych i nacisków na redukcję emisji, rządy i organizacje muszą wyważyć swoje podejście między zapewnieniem bezpieczeństwa narodowego a ochroną prawa obywateli do zaangażowania w walkę o przyszłość planety.
Ostateczne decyzje prawne w tej sprawie oraz przyszłe działania szwedzkiego rządu w obliczu międzynarodowej krytyki pokażą, w jaki sposób Szwecja – lider w dziedzinie polityki ekologicznej – poradzi sobie z tą trudną sytuacją.
- Lillsved – szwedzka idylla z mrocznym dziedzictwem. Sport, nazizm i zapomniana historia
- Szwedzka gospodarka jak opóźniony pociąg – eksperci komentują politykę Riksbanku
- W dziewięciu kąpieliskach w Szwecji jakość wody jest zbyt niska – zobacz, których miejsc unikać
- Szwecja znosi obowiązkowe badania lekarskie przy ADHD i autyzmie w procesie uzyskania prawa jazdy
- Szwecja modernizuje obronność. Wszystkie partie za pożyczkami na 300 miliardów koron
