Rząd Szwecji wprowadza kontrowersyjne zmiany prawne, które mają na celu walkę z rosnącą przestępczością wśród młodzieży. Jednym z kluczowych elementów tej strategii jest zobowiązanie dyrektorów szkół do zgłaszania na policję uczniów, którzy popełnili przestępstwo – nawet jeśli policja nie poprosiła o takie informacje. Propozycja ta wzbudziła wiele kontrowersji i została skrytykowana przez różne środowiska, w tym Radę Legislacyjną oraz Szwedzkie Stowarzyszenie Dyrektorów Szkół.
Rząd chce wprowadzić nowe prawo od stycznia 2025 r.
Rząd proponuje nowe prawo, które miałoby wejść w życie 1 stycznia 2025 r.. W jego ramach szkoły, dyrektorzy i pracownicy władz lokalnych mieliby obowiązek dostarczania informacji na temat uczniów, którzy popełnili przestępstwo, nawet bez formalnego wniosku ze strony policji. Minister sprawiedliwości Gunnar Strömmer uzasadnia tę decyzję jako konieczność w walce z przestępczością.
„Jest to konieczne w walce z przestępczością” – stwierdził Strömmer, przedstawiając propozycję nowych przepisów. Pomysł ten zakłada, że wymiana informacji między szkołami a organami ścigania będzie bardziej efektywna, co ma pomóc w szybszym wykrywaniu i zapobieganiu przestępstwom popełnianym przez młodzież.
Rada Legislacyjna i eksperci krytykują nowe przepisy
Pomimo że rząd dąży do szybkiego wprowadzenia zmian, propozycja spotkała się z ostrą krytyką ze strony Rady Legislacyjnej. W swojej opinii Rada stwierdziła, że niektóre elementy nowych przepisów będą „niemożliwe do zastosowania” w praktyce. W szczególności zwrócono uwagę na to, że szkoły i dyrektorzy nie są w stanie ocenić, jakie informacje są istotne dla organów ścigania.
„To, jakich informacji faktycznie potrzebuje organ ścigania, może zazwyczaj zostać określone tylko przez sam organ ścigania” – napisała Rada Legislacyjna w swojej opinii.
Mimo to, Rada nie sprzeciwia się samemu przekazywaniu informacji przez szkoły, ale twierdzi, że dyrektorzy i nauczyciele nie powinni być zobowiązani do oceny tego, co może być ważne dla policji.
Obawy o wpływ na uczniów i szkoły
Krytyczne głosy płyną także od Szwedzkiego Stowarzyszenia Dyrektorów Szkół oraz Szwedzkiego Stowarzyszenia Nauczycieli. Według nich, nowe przepisy mogą negatywnie wpłynąć na środowisko edukacyjne i zniechęcić uczniów do uczęszczania do szkoły, szczególnie tych, którzy najbardziej potrzebują wsparcia.
W liście skierowanym do Gunnara Strömmera, Stowarzyszenie Dyrektorów Szkół podkreśla, że nowe obowiązki mogą odciągać uwagę szkół od ich podstawowej misji – edukacji i wsparcia uczniów. „Obowiązek dostarczania informacji organom ścigania nie mieści się w misji szkoły w jej obecnym kształcie, a czas, jaki może zająć to zadanie, będzie musiał zostać poświęcony na działania mające na celu naukę i rozwój uczniów” – napisali dyrektorzy szkół.
Obawy te podkreśla również niedawny raport Szwedzkiego Urzędu ds. Środowiska Pracy, który pokazuje, że liczba zgłoszeń dotyczących gróźb i przemocy w szkołach wzrosła o 150% w ciągu ostatnich 10 lat. Dyrektorzy ostrzegają, że wprowadzenie dodatkowych zadań, takich jak obowiązek zgłaszania uczniów na policję, jeszcze bardziej pogorszy sytuację w szkołach i utrudni pracę pedagogów.
Ryzyko pogorszenia relacji w szkołach
Zdaniem dyrektorów szkół, wprowadzenie nowego prawa może zniechęcić uczniów do uczęszczania do szkoły, zwłaszcza tych, którzy najbardziej potrzebują edukacji i wsparcia. „Dzieci i młodzież mogą unikać szkoły, zwłaszcza ci, którzy najbardziej skorzystaliby z pozytywnego, zorientowanego na przyszłość środowiska szkolnego” – argumentują dyrektorzy.
Wynika to z obaw, że młodzież może bać się zgłoszenia na policję, co może prowadzić do izolacji i wykluczenia tych, którzy już teraz są najbardziej narażeni na trudności życiowe.
Rząd nie ustępuje
Mimo sprzeciwu ze strony Rady Legislacyjnej oraz krytyki ze strony środowisk oświatowych, rząd nie planuje wycofać się z planowanych zmian. Gunnar Strömmer oświadczył, że rząd będzie kontynuował prace nad nowymi przepisami, analizując możliwe poprawki.
„Istnieje duże zapotrzebowanie na bardziej efektywne i przejrzyste możliwości wymiany informacji między różnymi podmiotami” – napisał Strömmer w odpowiedzi dla Dagens Nyheter. Dodał również, że rząd będzie szczegółowo analizował zgłoszone uwagi i ewentualnie wprowadzi potrzebne zmiany przed ostatecznym przyjęciem ustawy.
Co z migrantami bez dokumentów?
Rząd nie tylko pracuje nad zmianami dotyczącymi szkół, ale również prowadzi dochodzenie w sprawie obowiązku informowania policji o nieudokumentowanych migrantach. Istnieje możliwość, że pracownicy regionów, gmin oraz władz będą zobowiązani do zgłaszania przypadków migrantów bez odpowiednich dokumentów do policji oraz Szwedzkiej Agencji Migracyjnej. Raport w tej sprawie ma być przedstawiony 29 listopada.
- Spadek dostępności lotów w Szwecji: Utrudnienia dla regionalnych lotnisk
- Lotnisko Bromma – nierentowność i ukrywane koszty
- Szwedzkie obywatelstwo – nowe, bardziej rygorystyczne zasady od 2026 roku
- Sektor nieruchomości w Szwecji w kryzysie: konieczna strukturalna zmiana
- NATO wzmacnia obronę Morza Bałtyckiego nową operacją „Baltic Sentry”
