Od 1 stycznia 2026 r. szwedzki rząd rozszerzy prawo do świadczenia zasiłka VAB. Zmiana ma ułatwić łączenie pracy z opieką nad dzieckiem i wzmocnić wsparcie edukacyjne. Rząd podkreśla, że chodzi o sytuacje, w których dziecko jest chore, ranne, ma niepełnosprawność lub wymaga ochrony bądź wsparcia służb socjalnych. „To słuszne i sprawiedliwe, by rodzice mogli uczestniczyć w spotkaniach ze szkołą i służbami” — mówi minister Anna Tenje. Według projektu budżetu koszt inicjatywy w 2026 r. to 74,1 mln SEK.
Kogo obejmie zmiana
Nowe przepisy dotyczą przede wszystkim rodziców dzieci ze specjalnymi potrzebami, którzy często muszą kontaktować się ze szkołą, służbą zdrowia i służbami socjalnymi. Dotyczy to również rodzin, w których dziecko — np. z cukrzycą — wymaga częstszych wizyt i ustaleń organizacyjnych. W praktyce zasiłek VAB ma odciążyć rodziców, którzy nie mają elastycznych godzin pracy. Rząd akcentuje, że rozszerzenie ma poprawić możliwości uzyskania wsparcia i nauki w szkole. Zmiana nie obejmuje jednak wszystkich rodziców — pozostaje powiązana z opisanymi sytuacjami.
Dlaczego rząd rozszerza VAB
Celem jest łatwiejsze godzenie życia zawodowego z rodzinnym oraz stabilniejsze warunki dla dzieci. Rząd wskazuje, że obecność rodzica na spotkaniach z instytucjami często decyduje o jakości wsparcia. „Dzięki rozszerzeniu uprawnień do VAB zwiększamy bezpieczeństwo zarówno dzieci, jak i rodziców” — podkreśla Linda Lindberg. W tle pozostaje dążenie do ograniczenia wykluczeń edukacyjnych i poprawy współpracy między szkołami a służbami społecznymi. Zasiłek VAB ma tu pełnić rolę narzędzia organizacyjnego, a nie wyłącznie świadczenia „na chorobę”.
Budżet i terminy
Koszt zaplanowano na 74,1 mln SEK w 2026 r., co zapisano w projekcie budżetu. Wejście przepisów w życie określono na 1 stycznia 2026 r. Władze zapowiadają, że rozwiązanie będzie monitorowane pod kątem skutków dla rodzin i szkół. Kluczowe pozostaje też spójne informowanie rodziców o kryteriach i dokumentach.
Powiązane świadczenia i wsparcie
Rodzice dzieci z niepełnosprawnością mogą równolegle korzystać z innych form wsparcia: zasiłku na pomoc, zasiłku opiekuńczego, zasiłku na dodatkowe koszty, dni kontaktowych (LSS) czy dofinansowania transportu samochodowego. Te świadczenia mają zapewnić podstawę finansową, gdy potrzeby dziecka wymagają częstych kontaktów z instytucjami. Rząd podkreśla komplementarność instrumentów, a nie ich zastępowanie. W razie wątpliwości rodzice mają kierować pytania do właściwych instytucji.
Informacje praktyczne
Adresatami zmian są rodzice dzieci chorych, z niepełnosprawnością lub objętych wsparciem bądź ochroną służb socjalnych. Udział w spotkaniach ze szkołą i służbami będzie można rozliczyć w ramach przepisów o VAB. Ostateczne zasady stosowania wynikają z nowych regulacji i komunikatów urzędów. W niepewnych przypadkach zalecany jest bezpośredni kontakt z właściwą instytucją.
