Wysokie poziomy PFAS w sokach i przecierach dla dzieci: Nowe badania wzbudzają obawy

Szwecja od dawna jest krajem, który kładzie duży nacisk na ochronę środowiska i zdrowie publiczne. Jednak najnowsze badania przeprowadzone przez Uniwersytet Örebro oraz innych partnerów wykazały, że niektóre produkty przeznaczone dla dzieci zawierają niebezpieczne substancje chemiczne, takie jak PFAS, na poziomach przekraczających dopuszczalne normy. Wyniki tych badań zwracają uwagę na problem zanieczyszczenia żywności oraz jego potencjalne konsekwencje zdrowotne, szczególnie dla najmłodszych konsumentów.

PFAS – czym są i dlaczego budzą niepokój?

PFAS to skrót od per- i polifluorowanych substancji alkilowych, grupy chemikaliów o szerokim zastosowaniu w przemyśle. Są to syntetyczne związki, które charakteryzują się wyjątkową trwałością w środowisku. Niestety, ich odporność na rozkład sprawia, że stają się problemem ekologicznym i zdrowotnym. Chemikalia te są obecne w wielu produktach codziennego użytku, od opakowań żywności po materiały wodoodporne.

Z biegiem lat PFAS stały się wszechobecne w środowisku, w tym w wodzie, glebie, a także w organizmach ludzi i zwierząt. Badania pokazują, że te substancje mogą kumulować się w ludzkim ciele, a ich obecność w krwi została stwierdzona u ludzi na całym świecie. Choć nie wszystkie PFAS są równie szkodliwe, niektóre z nich mogą powodować poważne problemy zdrowotne, takie jak zaburzenia hormonalne, problemy z układem odpornościowym, a nawet nowotwory.

Badanie Uniwersytetu Örebro: alarmujące wyniki

W badaniu przeprowadzonym przez Uniwersytet Örebro we współpracy z Eurofins Food & Feed Testing AB oraz Centrum Kompetencji PFAS, zbadano poziomy dwóch szczególnych substancji chemicznych: kwasu trifluorooctowego (TFA) oraz kwasu trifluorometanosulfonowego (TFMS). Produkty objęte badaniem to soki i przeciery owocowo-warzywne, które są powszechnie spożywane przez małe dzieci.

Naukowcy odkryli, że poziomy tych substancji były znacznie wyższe, niż wcześniej zakładano. W szczególności TFA – związek chemiczny będący produktem ubocznym niektórych procesów przemysłowych – został znaleziony w dużych ilościach w sokach pomarańczowych, sokach jabłkowych oraz przecierach owocowych.

Jakie produkty były najbardziej zanieczyszczone?

Wyniki badania wykazały, że najwyższe poziomy TFA stwierdzono w sokach pomarańczowych, zarówno tych tłoczonych ręcznie, jak i przemysłowych. Poziom tej substancji w sokach przekraczał dopuszczalne normy dla wody pitnej ustalone w kilku krajach europejskich, w tym w Danii, Niemczech i Holandii. Przeciery owocowe, popularne wśród małych dzieci, również wykazywały niepokojąco wysokie poziomy TFA – w dwóch z dziewięciu badanych produktów.

Średni poziom TFA w badanych próbkach wynosił 34 000 ng/l, ale niektóre z próbek osiągnęły nawet 80 000 ng/l. To znacznie więcej, niż dopuszczalne poziomy dla wody pitnej w krajach takich jak Holandia czy Dania. Leo Yeung, badacz z Uniwersytetu Örebro, przyznał, że wyniki badania były dla niego zaskoczeniem, ponieważ poziomy tych substancji chemicznych były wyższe, niż wcześniej sądzono.

Konwencjonalne vs. organiczne: Jakie różnice wykazało badanie?

Badanie obejmowało zarówno produkty konwencjonalne, jak i organiczne. Co ciekawe, produkty organiczne zazwyczaj zawierały niższe poziomy TFA i TFMS, choć były wyjątki. Z tego wynika, że wybór produktów organicznych może pomóc w ograniczeniu narażenia na te szkodliwe substancje, choć nie gwarantuje całkowitej eliminacji ryzyka.

Porównanie wyników z normami dla wody pitnej

Naukowcy porównali poziomy TFA w badanych produktach z krajowymi normami dotyczącymi wody pitnej. Okazało się, że wszystkie próbki przekraczały dopuszczalne limity ustalone przez Holandię, a znaczna część próbek była powyżej norm obowiązujących w Danii i Niemczech. Wyniki te wywołują niepokój, ponieważ pokazują, że niektóre soki i przeciery spożywane przez dzieci mogą zawierać substancje chemiczne w stężeniach wyższych niż te, które są uznawane za bezpieczne dla wody pitnej.

Warto zwrócić uwagę, że limity dla wody pitnej są ściśle regulowane, ponieważ woda jest podstawowym elementem diety, a jej spożycie jest niezbędne dla życia. Choć normy dla żywności mogą różnić się od tych stosowanych dla wody, przekroczenie dopuszczalnych poziomów PFAS w produktach spożywczych dla dzieci jest sygnałem alarmowym.

Konsekwencje zdrowotne – co oznacza to dla dzieci?

Długotrwałe narażenie na PFAS, nawet w niskich stężeniach, może prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych. Substancje te mogą wpływać na rozwój układu odpornościowego, powodować zaburzenia hormonalne, a w niektórych przypadkach zwiększać ryzyko nowotworów. Dla dzieci, których organizmy dopiero się rozwijają, ryzyko to jest szczególnie wysokie.

- REKLAMA -

Choć jednorazowe spożycie soku lub przecieru z wysokim poziomem PFAS może nie stanowić bezpośredniego zagrożenia, regularne spożywanie takich produktów może prowadzić do gromadzenia się tych substancji w organizmie dziecka. To z kolei zwiększa ryzyko długotrwałych problemów zdrowotnych.

Odpowiedź naukowców: „Jesteśmy zaniepokojeni”

Naukowcy zaangażowani w badanie wyrazili swoje obawy co do wyników. Leo Yeung z Uniwersytetu Örebro stwierdził, że choć spodziewano się znaleźć ślady PFAS w badanych produktach, to poziomy były wyższe, niż przewidywano. Wyniki te wskazują, że konieczne są dalsze badania nad zanieczyszczeniem żywności PFAS oraz nad potencjalnymi zagrożeniami dla zdrowia, jakie mogą one powodować.

– Nasze badanie pokazuje, że niektóre soki pomarańczowe i przeciery przekroczyły limity ustalone przez Danię, Holandię i Niemcy dla wody pitnej, co może mieć potencjalny wpływ na zdrowie – powiedział Yeung.

Co można zrobić, aby ograniczyć narażenie na PFAS?

Ograniczenie narażenia na PFAS w codziennej diecie dzieci jest kluczowe dla ochrony ich zdrowia. Oto kilka kroków, które rodzice mogą podjąć, aby zminimalizować ryzyko:

Wybieraj produkty organiczne – Choć badanie wykazało, że produkty organiczne również mogą zawierać PFAS, ich poziomy były zazwyczaj niższe niż w produktach konwencjonalnych.
Unikaj nadmiernego spożycia soków owocowych – Zamiast regularnego podawania dzieciom soków, warto wprowadzać do diety świeże owoce, które mają więcej błonnika i innych cennych składników odżywczych.
Monitoruj badania i informacje o produktach – W miarę jak naukowcy kontynuują badania nad PFAS w żywności, warto śledzić najnowsze informacje i rekomendacje dotyczące bezpiecznych produktów spożywczych.
Zwracaj uwagę na pochodzenie produktów – Wybierając soki i przeciery, warto sprawdzić, skąd pochodzą produkty, oraz czy producent deklaruje stosowanie odpowiednich norm i środków ostrożności w procesie produkcji.