We wtorek południowa Szwecja (strefy SE3–SE4) doświadczyła gwałtownego wzrostu cen energii elektrycznej. W szczycie kwartalnym stawka doszła do ~5,70 SEK/kWh, a średnia dobowa w regionie wyniosła ok. 1,90 SEK/kWh. Jednocześnie w północnej Szwecji (SE1–SE2) ceny pozostawały wielokrotnie niższe — 18–30 öre/kWh. To najwyższe poziomy od lutego i efekt „idealnej burzy” zakłóceń po stronie podaży.
Co wywołało skok cen
Nałożyły się postoje reaktorów jądrowych (2,5 z 6 bloków poza pracą), w tym świeżo wyłączony Ringhals 4 po wykryciu nieszczelności generatora. Jednocześnie wiatr w całej Europie Północnej osłabł do krytycznych poziomów, a produkcja PV wypadła słabiej poza godzinami południowymi. Brak taniej generacji wymusił uruchamianie gazowych i olejowych rezerw, droższych od OZE i atomu. Choć Ringhals 4 miał wracać we wtorek, dojście do pełnej mocy wymaga czasu.
Mapa cen: północ vs południe
Różnice między północą a południem uwidaczniają ograniczenia sieci i bilans strefowy. Północ dysponuje nadwyżkami (hydro, wiatr) i słabszym popytem, więc ceny są niskie. Południe, gdzie koncentruje się konsumpcja i przemysł, musi importować energię z innych obszarów lub włączać droższe moce — stąd skoki. Krótkie, kwadransowe piki do ~5,70 SEK/kWh to typowy objaw napiętej sytuacji w systemie.
Efekt łączników: kiedy Niemcy drożeją, SE4 też cierpi
W Niemczech we wtorek ceny sięgnęły 156,14 €/MWh (najwyżej od lutego) przy prognozie wiatru rzędu ~8,3 GW — mniej niż połowa poziomów z poprzednich tygodni. Powiązana sieciowo Skandynawia wchodzi wtedy w rolę dostawcy/importera w zależności od pory dnia, a wysokie ceny za granicą szybciej przenoszą presję na SE3–SE4. W pierwszej połowie 2025 r. wiele regionów Europy notowało poniżejśrednie warunki wiatrowe — to tło obecnej zmienności.
Co dalej: środa i reszta tygodnia
Na środowy poranek prognozowano kolejny pik do ~3,50 SEK/kWh, po czym spadek w miarę poprawy wiatru i stopniowego powrotu Ringhals 4 do pełnej mocy. W bazie dnia oczekiwano zakresu ~1,20–1,40 SEK/kWh. Dopóki część atomu pozostaje w remoncie, a wiatr jest kapryśny, krótkie skoki mogą się powtarzać.
Kto odczuł skoki najbardziej
Najmocniej uderzyło to w klientów z rozliczeniami kwartalnymi (godzinowo/kwadransowo) lub taryfami dynamicznymi powiązanymi ze spotem. Większość gospodarstw domowych ze zmienną stawką miesięczną odczuła mniejszy wpływ, bo koszt rozkłada się na cały miesiąc. Przemysł energochłonny w SE3–SE4 mógł jednak zauważyć istotne koszty krótkookresowe.
