Ponad połowa szwedzkich emerytów otrzymuje dziś emeryturę gwarantowaną, która pierwotnie miała zabezpieczać finansowo osoby z najniższymi dochodami. Paradoksalnie, świadczenie to przyznawane jest także osobom z przyzwoitą emeryturą pracowniczą, a nawet milionerom, co budzi pytania o logikę i celowość systemu.
Czym jest emerytura gwarantowana i dlaczego jej popularność rośnie?
Emerytura gwarantowana to „podstawowe zabezpieczenie” dla osób, które nie uzyskały wysokich dochodów w czasie swojej kariery zawodowej lub nie pracowały wcale. Główna zasada jej funkcjonowania polega na uzupełnieniu dochodów emerytalnych, aby zagwarantować minimalny poziom życia na starość. Jednak, jak pokazują dane Szwedzkiej Agencji Emerytalnej, ponad 50% emerytów powyżej 66. roku życia korzysta z tego świadczenia. Kluczowy powód? Emerytura gwarantowana obliczana jest wyłącznie na podstawie emerytury krajowej, a dochody z emerytur pracowniczych nie wpływają na wysokość przyznanego dodatku.
– „Czterech na pięciu gwarantowanych emerytów otrzymuje również emeryturę pracowniczą, co oznacza, że często dysponują oni przyzwoitymi dochodami” – wyjaśnia Fredrik Rundkvist z Aftonbladet. Średnia wysokość emerytury gwarantowanej to 3 067 koron miesięcznie przed opodatkowaniem, co dla niektórych jest niewielkim dodatkiem, ale są także emeryci o dochodach przekraczających 10 000 koron z tytułu emerytur pracowniczych, którzy nadal kwalifikują się do tego świadczenia.
Dlaczego osoby o wyższych dochodach korzystają z emerytury gwarantowanej?
Przyczyną tego stanu rzeczy jest tzw. „rampa”, czyli mechanizm stopniowego wycofywania gwarantowanej emerytury wraz ze wzrostem emerytury krajowej. Zamiast natychmiastowego zakończenia wypłat po osiągnięciu określonego progu, emerytura gwarantowana jest zmniejszana stopniowo. Dzięki temu osoby, które otrzymują emeryturę krajową nieznacznie przekraczającą minimalny poziom, nadal mogą korzystać z dodatkowego wsparcia.
Jak zauważa Rundkvist, takie rozwiązanie zapobiega sytuacji, w której osoby o dochodach nieco wyższych od minimalnych traciłyby nagle dostęp do wsparcia finansowego. – „Nagły brak świadczenia mógłby prowadzić do tzw. ‘luki szacunkowej’, w której osoby pracujące przez całe życie, ale z niskimi dochodami, czułyby się poszkodowane” – wyjaśnia Rundkvist.
Wzrost kosztów życia a korekta wysokości emerytur
Kolejnym czynnikiem wpływającym na rosnącą popularność emerytury gwarantowanej jest inflacja i wzrost kosztów życia, które skłoniły rząd do podwyższenia minimalnego poziomu tego świadczenia. Emeryci o stosunkowo niskich dochodach, którzy wcześniej nie kwalifikowali się do emerytury gwarantowanej, mogą teraz korzystać z tego wsparcia.
Kontrowersje wokół emerytur dla osób zamożnych
Choć system emerytury gwarantowanej z założenia ma wspierać osoby o najniższych dochodach, zdarza się, że świadczenie to trafia także do osób zamożnych. Jak wskazywał w zeszłym roku Ole Settergren z Szwedzkiej Agencji Emerytalnej, niektórzy emeryci-milionerzy również kwalifikują się do tego świadczenia, co podważa celowość i sprawiedliwość obecnego systemu.
Wyzwania dla systemu emerytalnego – potrzebne zmiany?
Wzrost liczby emerytów korzystających z emerytury gwarantowanej prowadzi do dyskusji na temat konieczności modyfikacji systemu, aby bardziej precyzyjnie trafiał on do najbardziej potrzebujących. Niektórzy eksperci sugerują, że kluczowe może być uwzględnienie dochodów z emerytur pracowniczych przy wyliczaniu emerytury gwarantowanej, aby świadczenie to trafiało głównie do osób o rzeczywiście niskich dochodach.
Emerytura gwarantowana – pomoc dla potrzebujących czy system wymagający reform?
Emerytura gwarantowana miała stanowić wsparcie dla osób z niskimi dochodami, jednak obecne statystyki wskazują, że system ten wymaga przemyślenia. Obecne zasady przyznawania tego świadczenia sprawiają, że trafia ono także do osób o przyzwoitych lub wysokich dochodach, co rodzi pytania o sprawiedliwość i efektywność wsparcia emerytalnego w Szwecji.
- Umowa celna USA-Chiny: 90-dniowe porozumienie obniża cła i wpływa na rynki
- Testy PEth a prawo jazdy w Szwecji – rząd zapowiada przegląd kontrowersyjnych przepisów
- Domy jednorodzinne w Szwecji coraz trudniej dostępne – młodzi szukają alternatyw
- JEF zaprasza Ukrainę do współpracy – Szwecja i inne państwa NATO popierają decyzję
- Kontrola wzroku kierowców w Szwecji – nowe zasady obowiązujące do 2030 roku
