Partie Tidö i rządowe ugrupowania dążą do zaostrzenia przepisów dotyczących odbierania obywatelstwa osobom zaangażowanym w działalność przestępczą, w tym członkom gangów. Jednak propozycja ta budzi silny sprzeciw opozycji i nie zostanie uwzględniona w najnowszym raporcie Komisji Konstytucyjnej.
Kluczowe propozycje Komisji
W czerwcu 2023 roku rząd zlecił Komisji Prawa Konstytucyjnego zbadanie szeregu zmian prawnych, w tym kwestii odebrania obywatelstwa osobom posiadającym podwójne obywatelstwo. Obecnie szwedzkie prawo tego nie przewiduje.
Z raportu, który zostanie opublikowany w tym tygodniu, wynika, że odebranie obywatelstwa będzie możliwe w przypadku:
- Dostarczenia fałszywych informacji przy ubieganiu się o obywatelstwo,
- Korupcji lub wymuszeń związanych z uzyskaniem obywatelstwa,
- Przestępstw poważnie zagrażających bezpieczeństwu narodowemu, takich jak szpiegostwo,
- Przestępstw podlegających jurysdykcji Międzynarodowego Trybunału Karnego.
Propozycję popierają wszystkie partie z wyjątkiem Lewicy (V) i Zielonych (MP).
Spór o definicję „żywotnych interesów Szwecji”
Partie Tidö chcą rozszerzyć propozycję, aby objąć nią również „przestępstwa systemowe” zagrażające żywotnym interesom państwa. Jednak Socjaldemokraci wyrażają obawy co do prawnej nieprecyzyjności tej definicji.
– „Nie chcę, aby Szwedzcy Demokraci arbitralnie definiowali, czym są żywotne interesy Szwecji” – skomentowała Amalia Rud Stenlöf w wywiadzie dla agencji TT.
Zmiana konstytucji wymaga szerokiej większości w Riksdagu i zatwierdzenia w dwóch głosowaniach, między którymi musi odbyć się co najmniej jedna kadencja parlamentarna.
Kryminalizacja członkostwa w gangach
Komisja zaproponowała także możliwość ograniczenia wolności zrzeszania się w celu walki z gangami przestępczymi. Oznaczałoby to uznanie członkostwa w takich organizacjach za przestępstwo.
Obecnie wolność zrzeszania się może być ograniczana jedynie w szczególnych przypadkach, takich jak działalność organizacji terrorystycznych. Propozycja zakłada, że ograniczenie to mogłoby dotyczyć organizacji zaangażowanych w poważne przestępstwa, które przynoszą korzyści finansowe lub inne nadużycia.
Lewica i Zieloni wyrażają obawy, że taka zmiana może być nadużywana.
– „W autorytarnych państwach podobne przepisy wykorzystano do kryminalizowania organizacji społeczeństwa obywatelskiego, takich jak grupy ekologiczne czy organizacje praw człowieka” – powiedział Jan Riise.
Prawo do aborcji w konstytucji
Jedną z niewielu propozycji, która spotkała się z poparciem wszystkich ugrupowań, jest wpisanie prawa do aborcji do konstytucji, co ma na celu jego ochronę w przyszłości.