Anders Behring Breivik, znany z zamachu terrorystycznego w Norwegii w 2011 roku, po raz kolejny wystąpił o warunkowe zwolnienie z więzienia. Jego sprawa, która odbędzie się we wtorek w sądzie, ponownie wzbudza dyskusje na temat praw ekstremistów i zasad przedterminowego zwolnienia w Norwegii. Breivik, który obecnie ma 45 lat, po odbyciu 10 lat kary uzyskał prawo do corocznego składania wniosków o zwolnienie warunkowe zgodnie z norweskim prawem. W 2022 roku jego pierwszy wniosek został odrzucony przez sąd z uwagi na „wyraźne ryzyko” powrotu do zachowań, które doprowadziły do tragicznych wydarzeń sprzed ponad dekady.
Zbrodnie z 22 lipca 2011 roku
Breivik przeprowadził jedne z najkrwawszych ataków w historii Norwegii. W lipcu 2011 roku najpierw zdetonował bombę w ciężarówce przed rządowym budynkiem w Oslo, zabijając osiem osób, a następnie udał się na wyspę Utoya. W przebraniu policjanta zamordował 69 młodych osób uczestniczących w obozie letnim Partii Pracy, większość ofiar to nastolatki. Ataki były motywowane nienawiścią Breivika do wielokulturowości i liberalnej polityki, którą utożsamiał z ruchem Partii Pracy.
Warunki odosobnienia i zarzuty dotyczące praw człowieka
Od momentu skazania w 2012 roku na 21 lat więzienia (wyrok, który może być przedłużany bezterminowo), Breivik był przetrzymywany w warunkach maksymalnego odosobnienia, co wzbudziło kontrowersje i stało się podstawą jego pozwu przeciwko państwu norweskiemu. W lutym 2024 roku Breivik przegrał ten proces, w którym oskarżał Norwegię o naruszanie Europejskiej Konwencji Praw Człowieka poprzez „nieludzkie” i „poniżające” traktowanie w izolacji. Norwegia argumentowała, że surowe warunki są uzasadnione ze względu na „ekstremalne ryzyko całkowicie niepohamowanej przemocy”, które może stanowić Breivik.
Nowe argumenty w obronie Breivika
W trakcie rozprawy, która odbędzie się w specjalnie zabezpieczonej sali więzienia Ringerike, Breivik po raz kolejny osobiście przemówi przed sądem. Jego adwokat, Oystein Storrvik, podkreśla, że Breivik, mimo swej przeszłości, ma prawo do „rozwoju i poprawy warunków życia”, sugerując, że zmiany w zachowaniu i postawie mogą przemawiać na jego korzyść. Storrvik poinformował również, że po raz pierwszy od 12 lat zewnętrzni psychologowie dokonali kompleksowej oceny Breivika, a ich 109-stronicowy raport zostanie przedstawiony sądowi jako potencjalny dowód na jego poprawę.
Kontrowersje wokół wniosków psychologicznych
Chociaż szczegóły raportu psychologów nie zostały ujawnione, Storrvik wskazuje, że może być on „przydatny” dla jego klienta. Z kolei prokurator Hulda Olsen Karlsdottir, cytowana przez norweską agencję NTB, utrzymuje swoje stanowisko, że nowa ocena nie wpłynęła na zmianę jej opinii w sprawie ewentualnego zwolnienia Breivika.
Wyzwania prawne i moralne
Przypadek Breivika stanowi wyzwanie zarówno dla systemu sprawiedliwości, jak i dla społeczeństwa norweskiego. Wielu Norwegów, szczególnie rodziny ofiar, uważa, że takie osoby nie powinny mieć szansy na opuszczenie więzienia. Prawo jednak zapewnia mu możliwość składania wniosków o zwolnienie warunkowe, co wzbudza w Norwegii kontrowersje dotyczące granic prawa do resocjalizacji i potencjalnych zagrożeń, jakie może nieść jego zwolnienie.
Na decyzję sądu w sprawie jego wniosku trzeba będzie jeszcze poczekać, ale prawdopodobnie będzie ona bacznie obserwowana zarówno przez Norwegów, jak i społeczność międzynarodową.
- Nowe przepisy UE mogą utrudnić walkę z praniem pieniędzy – ostrzeżenie szwedzkiego Urzędu ds. Konkurencji
- Szwedzki rząd bada: czy prywatne firmy mogą budować drogi i koleje szybciej i taniej niż Trafikverket?
- Szybki internet Starlink w samolotach Air France i SAS. Rewolucja na pokładzie już w 2025 roku
- Göteborg rozważa budowę metra. Po wypadku tramwaju wraca dyskusja o nowym systemie transportu
- Nowa karta rekreacyjna dla dzieci w Szwecji. Nawet 2000 koron rocznie bez paragonów i formalności
