Według raportu Europejskiej Agencji Środowiska (EEA) ponad 250 000 osób zmarło w 2021 r. w UE w wyniku zanieczyszczenia powietrza małymi, szkodliwymi cząsteczkami.
Małe cząsteczki, takie jak PM2,5, mogą być produktem ubocznym spalin samochodowych lub elektrowni węglowych. Ich rozmiar pozwala im przemieszczać się w głąb dróg oddechowych, zwiększając ryzyko zapalenia tchawicy, astmy i chorób płuc.
Według EEA stężenie cząstek przekroczyło zalecenie Światowej Organizacji Zdrowia – a agencja uważa, że wielu zgonów można by uniknąć, gdyby zalecenie zostało spełnione.
Liczba zgonów spowodowanych zanieczyszczeniem powietrza w 2021 r. jest nieco wyższa niż w 2020 r., kiedy ten sam rodzaj zanieczyszczenia powietrza przyczynił się do śmierci prawie 240 000 osób.
Długoterminowy trend jest jednak zasadniczo pozytywny. Według raportu w latach 2005-2021 liczba przedwczesnych zgonów spowodowanych zanieczyszczeniem powietrza spadła o 41 punktów procentowych.
EEA podkreśla jednak, że zanieczyszczenie powietrza pozostaje największym środowiskowym zagrożeniem dla zdrowia Europejczyków. Pomimo znacznych postępów „wpływ zanieczyszczenia powietrza na nasze zdrowie pozostaje zbyt wysoki, co skutkuje zgonami i chorobami przypisywanymi zanieczyszczeniu powietrza”, mówi w raporcie Leena Ylä-Mononen, dyrektor wykonawczy EEA.
Apel o działania
EEA wzywa do podjęcia dalszych działań w celu poprawy jakości powietrza w UE. Agencja zaleca m.in. inwestycje w transport publiczny i infrastrukturę rowerową, promowanie pojazdów elektrycznych i poprawę efektywności energetycznej budynków.
„Wszyscy powinniśmy zrobić więcej, aby zmniejszyć zanieczyszczenie powietrza”, mówi Ylä-Mononen. „To kwestia zdrowia publicznego, klimatu i rozwoju gospodarczego”.
Dlaczego zanieczyszczenie powietrza jest szkodliwe?
Małe cząsteczki zanieczyszczeń powietrza mogą przedostawać się do głębi płuc, gdzie mogą powodować uszkodzenia tkanek. Mogą również krążyć w organizmie i powodować problemy zdrowotne w innych częściach ciała, takich jak serce i układ nerwowy.
Zanieczyszczenie powietrza jest związane z wieloma poważnymi problemami zdrowotnymi, w tym:
- Chorobami układu oddechowego, takimi jak astma, zapalenie oskrzeli i przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP)
- Chorobami serca, takimi jak udar i zawał serca
- Chorobami nowotworowymi, takimi jak rak płuc
- Uszkodzeniami układu nerwowego, takimi jak udar i demencja
Jak zapobiegać zanieczyszczeniu powietrza?
Istnieje wiele sposobów, aby pomóc w zmniejszeniu zanieczyszczenia powietrza, w tym:
- Ograniczenie korzystania z samochodów i korzystanie z alternatywnych środków transportu, takich jak transport publiczny, rowery lub piesze wędrówki
- Wybieranie produktów i usług, które są produkowane w sposób zrównoważony i generują mniej zanieczyszczeń
- Poprawa efektywności energetycznej domów i firm
- Sadzenie drzew i innych roślin, które pomagają oczyszczać powietrze
