Ulf Kristersson może zostać wybrany na premiera najwcześniej za około dwa tygodnie. Ale już teraz zaczynają się pierwsze trudne negocjacje, które mogą opóźnić ten proces.
W środę wieczorem liderka partii Socjaldemokratów Magdalena Andersson ogłosiła swoją rezygnację z funkcji premiera. Stało się jasne, że w nocy wyborczej utrzyma się wąski margines zwycięstwa Umiarkowanych, Chrześcijańskich Demokratów, Liberałów i Szwedzkich Demokratów. Spośród czterech partii tylko Szwedzcy Demokraci byli liczniejsi niż w ostatnich wyborach parlamentarnych. Jest też największą partią spośród tych czterech. Mimo to Ulf Kristersson, lider Partii Umiarkowanej, pełni rolę lidera opozycji. W komentarzu na swoim koncie na Instagramie powiedział w środę wieczorem, że rozpoczyna pracę nad utworzeniem nowego, zdecydowanego rządu.
Rezygnacja Magdaleny Andersson.
Magdalena Andersson złożyła formalną rezygnację na ręce marszałka Andreasa Norléna w czwartek. W momencie kiedy premier podaje się do dymisji, cały rząd podaje się do dymisji w tym samym czasie.
Marszałek Riksdagu wezwie na rozmowy liderów partii
Marszałek Riksdagu jest odpowiedzialny za proces tworzenia nowego rządu. Andreas Norlén wezwie przywódców partii na rozmowy. Kiedy ustali sytuację ze wszystkimi przywódcami partii, daje jednemu lub kilku z nich misję rozpoznawczą. Oznacza to, że lider partii otrzymuje zadanie zbadania możliwości utworzenia rządu, który mógłby uzyskać poparcie w Parlamencie. Według wszelkich informacji Ulf Kristersson będzie pierwszym, który otrzyma to zadanie.
Marszałek Riksdagu przedstawia propozycje dla premiera
Kiedy liderzy partii zakończą swoje misje rozpoznawcze i przekażą marszałkowi swoje wnioski, marszałek przedstawia swoją propozycję nowego premiera. W tym samym czasie marszałek ogłasza, które partie będą tworzyć proponowany rząd. Dla Ulfa Kristerssona zadaniem jest przekonanie marszałka, że ma stabilną podstawę do utworzenia rządu, nawet jeśli nie znajdą się w nim wszystkie cztery partie. Marszałek może przedstawić Parlamentowi propozycję kandydata na premiera najwcześniej 27 września, kiedy Parlament zbiera się na nową sesję.
Parlament głosuje nad wyborem premiera
Parlament musi głosować nad propozycją do czwartego dnia od dnia, w którym marszałek przedłożył ją Premierowi. Jeśli przewodniczący przedstawi propozycję 27 września, nastąpi to 1 października. Zaproponowany premier zostaje wybrany, chyba że ponad połowa członków Parlamentu, czyli co najmniej 175, zagłosuje przeciwko tej propozycji. Umiarkowani, Chrześcijańscy Demokraci, Liberałowie i Szwedzcy Demokraci mają łącznie 176 miejsc. Socjaldemokraci, Zieloni, Partia Lewicy i Partia Centrum mają łącznie 173 mandaty.
Jeśli zaproponowany premier nie zostanie zatwierdzony przez parlament, odbędzie się nowa tura mówców. Marszałek ma cztery próby, aby zatwierdzić premiera. Jeśli to się nie uda, w ciągu trzech miesięcy zostaną przeprowadzone specjalne wybory.
Ulf Kristersson zostanie premierem, co dalej?
Kiedy Ulf Kristersson zostanie wybrany na premiera, musi powiadomić Riksdag o ministrach, którzy utworzą rząd. Do tego czasu strony muszą uzgodnić, która partia będzie miała jakie stanowiska ministerialne. Nowy premier złoży również w Parlamencie tzw. deklarację rządową. Tam wyjaśni kierunek działania nowego rządu. Następnie w Pałacu Królewskiem odbędzie się tzw. narada zmianowa, podczas której król potwierdzi zmianę rządu.
Nowy budżet
W ciągu trzech tygodni od objęcia władzy przez nowy rząd – ale nie później niż 15 listopada – rząd Ulfa Kristerssona musi przedstawić swoją propozycję budżetu. Umiarkowani, Chrześcijańscy Demokraci, Szwedzcy Demokraci i Liberałowie różnią się w kwestii polityki gospodarczej. Szwedzcy Demokraci i Umiarkowani chcą między innymi ograniczyć pomoc, czemu sprzeciwiają się Liberałowie i Chrześcijańscy Demokraci. Umiarkowani chcą zmniejszyć zasiłek dla bezrobotnych, ale Szwedzcy Demokraci tego nie chcą. W trakcie ostatniej kadencji parlament kilkakrotnie przegłosował propozycje budżetowe partii prawicowych. Ryzyko wystąpienia takiej sytuacji w najbliższych latach powinno zmaleć, ponieważ opozycja prawdopodobnie będzie miała trudności z uzgodnieniem alternatywnego budżetu.
Kto jest marszałkiem
Marszałek i trzej wicemarszałkowie są wybierani na jedną kadencję. Anderas Norlén z partii Umiarkowanych jest marszałkiem od 2018 roku. 26 września odbędą się nowe wybory przewodniczącego Riksdagu. Grupy partyjne w Riksdagu nominują kandydatów na różne stanowiska marszałka. Marszałek nie może zostać usunięty przez Parlament w trakcie trwania kadencji. Nie ma żadnych reguł prawnych określających, z jakiej partii jest wybierany Marszałek. Może się więc okazać, że funkcję tę przejmie inny Marszałek niż Andreas Norlén, który będzie miał za zadanie zaproponować premiera.
