Rząd Szwecji rozważa wprowadzenie ogólnokrajowego zakazu używania telefonów komórkowych przez uczniów w szkołach podstawowych i ośrodkach pozaszkolnych przez cały dzień szkolny. Propozycja, zawarta w raporcie przekazanym rządowi w czwartek, zakłada odbieranie telefonów komórkowych uczniom rano i zwracanie ich po zakończeniu zajęć.
„Najważniejszym powodem jest to, że telefony komórkowe przeszkadzają w nauczaniu, zarówno dlatego, że uczniowie są niepokojeni w klasie przez własne telefony komórkowe, ale także dlatego, że są niepokojeni przez wszystkich innych,” mówi minister edukacji Lotta Edholm (Liberałowie – L).
Obecnie to poszczególne szkoły decydują o zasadach korzystania z telefonów komórkowych. Jednak raport, oparty na ankiecie przeprowadzonej wśród 1500 szkół, wykazał, że sześć na dziesięć szkół już wprowadziło zakaz korzystania z telefonów komórkowych w ciągu dnia szkolnego. Dyrektorzy tych szkół zgłaszają pozytywne skutki takiego rozwiązania:
- Większy spokój i lepsze warunki do nauki.
- Poprawa interakcji społecznych między uczniami.
- Zmniejszenie liczby zgłoszeń dotyczących przestępstw.
- Więcej czasu dla nauczycieli na nauczanie, zamiast na rozwiązywanie konfliktów związanych z telefonami.
Uczniowie również, często, postrzegają zakaz jako pozytywny, odczuwając ulgę z powodu braku presji związanej z ciągłym dostępem do telefonu. „Uczniowie również często uważają to za pozytywne, trochę ulgi, ponieważ telefon w pobliżu jest wystarczający, aby uczynić go kuszącym momentem,” mówi badacz Björn Hansson. „Sama świadomość, że jest on w szafce może sprawić, że poczują pokusę, by skłamać, że idą do toalety, tylko po to, by sprawdzić swój telefon komórkowy.”
Lotta Edholm powołuje się również na badanie, o którym informowało Dagens Nyheter (DN), wskazujące na wyższą frekwencję w szkołach, w których obowiązuje zakaz używania telefonów komórkowych. Jednym z wyjaśnień może być większe poczucie bezpieczeństwa uczniów w środowisku wolnym od telefonów. Według tego badania, co drugi uczeń w klasach 4-9 twierdzi, że padł ofiarą nękania i znęcania się w szkole. Zbyt częste korzystanie z ekranów wiąże się również z mniejszą ilością snu i mniejszą aktywnością fizyczną uczniów.
Propozycja: Zakaz, ale z wyjątkami
Proponowany zakaz dotyczyłby telefonów komórkowych, a nie innych urządzeń, takich jak smartwatche, które, zdaniem Björna Hanssona, obecnie nie stanowią problemu. „Jeśli jednak miałyby one stanowić problem w przyszłości, zawsze istnieje możliwość, że zleceniodawca [dyrektor szkoły – doprecyzowanie] zdecyduje się na ich zbieranie.”
Raport przewiduje wyjątki od zakazu, np. w sytuacjach, gdy uczniowie potrzebują telefonów komórkowych ze względów edukacyjnych. „W takim przypadku decyzję może podjąć dyrektor szkoły w porozumieniu ze służbą zdrowia uczniów,” wyjaśnia Hansson.
Szkoły będą odpowiedzialne za bezpieczne przechowywanie odebranych telefonów, co, jak podkreśla Hansson, wymaga jasnych procedur i ostrożności.
Reakcje: Poparcie dyrektorów, sprzeciw uczniów
Szwedzkie Stowarzyszenie Dyrektorów Szkół (Sveriges Skolledarförbund) popiera propozycje zawarte w raporcie.
Natomiast Szwedzka Rada Uczniowska (Sveriges Elevkårer) jest przeciwna ograniczaniu, jak to określa, prawa uczniów do korzystania z telefonów komórkowych podczas przerw. „Intensywne korzystanie z telefonów komórkowych jest niezdrowe, gdy bierze górę nad innymi czynnościami, takimi jak sen czy aktywność fizyczna,” napisała Agnes Tell, przewodnicząca Szwedzkiej Rady Uczniowskiej, w wiadomości tekstowej do DN. Uważa jednak, że zakaz w szkołach jest niesprawiedliwy, ponieważ problem dotyczy całej populacji, a nie tylko dzieci i młodzieży. „Rząd nigdy nie zaproponowałby zakazu używania telefonów komórkowych na przykład w miejscu pracy.”
Przykłady z innych krajów:
Żaden z krajów skandynawskich nie wprowadził ogólnokrajowego zakazu używania telefonów komórkowych w szkołach. Jednak takie zakazy obowiązują już w krajach takich jak Francja, Hiszpania, Grecja i Belgia.
Możliwy termin wejścia w życie:
Ogólnokrajowy zakaz używania telefonów komórkowych w szwedzkich szkołach podstawowych mógłby wejść w życie najwcześniej 1 lipca 2026 roku.
