Szwecja wchodzi w sezon zimowy bez rezerwy strategicznej mocy — poinformowało we wtorek rano Svenska kraftnät. Operator przerwał przetarg, bo wszystkie oferty przekroczyły dopuszczalną cenę maksymalną wynikającą z zasad pomocy państwa Komisji Europejskiej. „To niepokojące. System staje się bardziej podatny na awarie, a w dłuższej perspektywie grozi nam zniknięcie planowanej produkcji” — stwierdził dyrektor operacyjny Svenska kraftnät Pontus de Maré. Według urzędu ryzyko dotyczy okresów największego zapotrzebowania, czyli najzimniejszych miesięcy.
Przetarg zablokowany przez limity UE
Przed zimą Svenska kraftnät próbowało zakontraktować do 800 MW rezerwy, która stabilizowałaby system w szczytach poboru. Jak podaje operator, mechanizm rynkowy i unijne rozporządzenie w sprawie rynku energii, w powiązaniu z zasadami pomocy państwa, praktycznie uniemożliwiły zakup usługi. Ceny ofert przekroczyły pułap dozwolony przez prawo, dlatego postępowanie unieważniono. „Wynik pokazuje, że przepisy zasadniczo uniemożliwiają zakup rezerwy nie tylko na tę zimę, ale i kolejne” — oceniła Malin Stridh, szefowa działu rynku energii elektrycznej w Svenska kraftnät.
Skutki dla cen i bezpieczeństwa dostaw
Operator przyznaje, że nie ma narzędzia, które w pełni zastąpi brak rezerwy. Jeśli rynek z wyprzedzeniem przewidzi deficyt mocy, ceny energii mogą gwałtownie rosnąć. De Maré przypomniał, że w kryzysie 2022 r. wysokie ceny skłoniły firmy i gospodarstwa do ograniczania zużycia, co pomogło zbilansować system. Taki mechanizm popytowy nie eliminuje jednak ryzyka lokalnych niedoborów podczas fali mrozów.
Ostateczność: kontrolowane wyłączenia
Najbardziej radykalnym środkiem pozostaje ręczne ograniczanie poboru, czyli czasowe wyłączenia w wybranych obszarach. „Oznacza to, że niektóre regiony na pewien czas pozostaną bez prądu, bo nie wystarczy go dla wszystkich. Nigdy dotąd nie musieliśmy po to sięgać” — zaznaczył de Maré. Svenska kraftnät podkreśla, że priorytetem jest utrzymanie stabilności systemu i minimalizowanie skutków dla użytkowników. Informacje pochodzą z komunikatów Svenska kraftnät oraz odniesień do przepisów KE dotyczących pomocy państwa.
