W ostatnich latach Finlandia doświadcza znaczącego trendu zamykania i łączenia placówek edukacyjnych, szczególnie w regionach Uusimaa i Północna Ostrobothnia. Te zmiany głęboko przekształcają fiński krajobraz szkolnictwa, wywołując gorącą debatę o przyszłości edukacji w kraju.
Rozmiar szkół w Finlandii: Regionalne różnice
Mika Witting, ekspert z fińskiego urzędu statystycznego, zwraca uwagę na duże różnice w wielkości szkół w zależności od regionu Finlandii. Największe szkoły działają w gęsto zaludnionych obszarach miejskich, gdzie zapotrzebowanie na edukację jest największe.
„Najwięcej uczniów uczęszcza do szkół w regionach Pirkanmaa i Uusimaa” – wyjaśnia Witting. „Z kolei słabiej zaludnione obszary charakteryzują się mniejszymi szkołami, nawet po połączeniu kilku placówek w jedną”. Ta tendencja rodzi pytania o równy dostęp do edukacji i sprawiedliwy podział zasobów, ponieważ mniejsze szkoły mogą mieć trudności z zapewnieniem takiego samego poziomu oferty edukacyjnej, co duże, miejskie instytucje.
Liczba szkół ogólnokształcących w odwrocie
W ciągu ostatniej dekady Finlandia zanotowała wyraźny spadek liczby szkół ogólnokształcących. Najbardziej dotknięta została Karelia Południowa, gdzie zniknęło aż 39% tego typu placówek. Ten trend odzwierciedla szersze zmiany w systemie edukacji i demografii kraju.
Co ciekawe, mimo spadku liczby szkół, populacja dzieci w wieku szkolnym w Finlandii wciąż rosła w ostatniej dekadzie. Jednak najnowsze dane demograficzne wskazują na zmianę tendencji – w ciągu ostatnich 2-3 lat zauważalny jest spadek liczby uczniów szkół podstawowych. „Ten spadek sugeruje, że wiele fuzji szkół przeprowadzono w odpowiedzi na zmieniające się prognozy demograficzne” – zauważa Witting.
Rosnąca popularność szkół zintegrowanych
Jednym z głównych czynników napędzających redukcję liczby szkół jest trend łączenia szkół podstawowych i gimnazjów w jednolite placówki, obejmujące klasy 1-9. Obecnie w Finlandii działa ponad 500 takich zintegrowanych szkół, co stanowi znaczący wzrost w porównaniu z 381 jeszcze dziesięć lat temu. Ta transformacja nie tylko upraszcza strukturę systemu edukacji, ale również prowadzi do wzrostu średniej wielkości szkół, co niesie ze sobą zarówno korzyści, jak i wyzwania w kontekście jakości edukacji.
Jak rozumieć fińskie statystyki edukacyjne?
Fiński urząd statystyczny wyjaśnia, że instytucja edukacyjna definiowana jest jako jednostka administracyjna, a nie tylko fizyczna lokalizacja. Oznacza to, że nawet jeśli po administracyjnym połączeniu kilka budynków szkolnych nadal funkcjonuje, w statystykach figurują one jako jedna szkoła. To może nieco zaciemniać obraz rzeczywistej liczby działających szkół, ponieważ statystyki nie wyszczególniają dokładnie takich przypadków.
Stabilizacja w szkolnictwie średnim i zawodowym
Podczas gdy liczba szkół ogólnokształcących spada, liczba szkół średnich II stopnia i zawodowych pozostaje relatywnie stabilna. Na koniec 2024 roku Finlandia utrzymała stałą liczbę 330 liceów i 77 szkół zawodowych, co odpowiada danym z poprzedniego roku. Ta stabilność sugeruje, że zmiany w systemie edukacji koncentrują się głównie na szkołach ogólnokształcących, podczas gdy inne segmenty edukacji zachowują równowagę.
Zmieniający się krajobraz edukacyjny w Finlandii podkreśla potrzebę ciągłej debaty nad konsekwencjami zamykania i łączenia szkół. W obliczu zmian demograficznych i ewoluującego zapotrzebowania na edukację, kluczowe jest zapewnienie każdemu fińskiemu dziecku dostępu do wysokiej jakości nauczania, niezależnie od miejsca zamieszkania. Przyszłość edukacji w Finlandii zależy od skuteczności odpowiedzi na te wyzwania, przy jednoczesnym zachowaniu integralności i powszechnej dostępności systemu edukacji.
