14 września 2003 roku Szwedzi zdecydowanie odrzucili propozycję przyjęcia euro jako oficjalnej waluty kraju, z 56% głosujących przeciwko i tylko 42% popierających. Mimo że kampania na rzecz euro była wspierana przez główne partie polityczne i społeczność biznesową, obywatele wybrali koronę. Przez długi czas temat euro był uważany za zamknięty w szwedzkiej debacie publicznej. Jednak teraz, dwa dekady później, kwestia ta powraca.
W obliczu umacniającego się euro i dolara, korona zaczyna być postrzegana jako „waluta śmieciowa„. Skutki tego odczuwają nie tylko podróżujący Szwedzi, ale także konsumenci, którzy widzą wzrost cen importowanych produktów. Dodatkowo, w odpowiedzi inflację, Riksbank podnosi stopy procentowe, co dodatkowo komplikuje sytuację gospodarczą kraju.
Najnowsze badania gazety Dagens Nyheter oraz Ipsos wskazują na znaczący wzrost poparcia dla przyjęcia euro jako oficjalnej waluty w Szwecji. W ciągu ostatnich miesięcy odsetek osób popierających tę koncepcję wzrósł z 19% do 30%. Chociaż przeciwnicy euro wciąż stanowią większość, ich udział spadł z 54% do 47%. „W ciągu lata zaobserwowaliśmy znaczący skok w opinii publicznej. Ludzie zaczynają dostrzegać negatywne skutki niskiej wartości korony dla domowego budżetu”, powiedział Nicklas Källebring z Ipsos.
Badanie również ujawnia różnice w opiniach w zależności od miejsca zamieszkania. W dużych miastach poparcie dla euro wzrosło o 14 punktów procentowych, podczas gdy na obszarach wiejskich i w mniejszych miastach wzrost wyniósł jedynie 7 punktów. Källebring tłumaczy: „Mieszkańcy miast, z większymi kredytami hipotecznymi, są bardziej narażeni na skutki wzrostu stóp procentowych, co może tłumaczyć ich rosnące poparcie dla euro”.
Wzrost poparcia dla euro w Szwecji jest widoczny wśród różnych grup wyborców, ale wyraźne różnice w zależności od sympatii partyjnych nadal istnieją. Wyborcy Partii Centrum i Socjaldemokratów wykazują największy wzrost poparcia dla euro, podczas gdy Umiarkowani i Liberałowie mają najwięcej zwolenników tej waluty. Partie lewicowe wyraźnie sprzeciwiają się euro, chociaż warto zauważyć, że poparcie w tej grupie podwoiło się, choć z niskiego poziomu. Partia Zielonych i Szwedzcy Demokraci również wyraźnie sprzeciwiają się zmianie waluty.
Lider Partii Liberalnej, Johan Pehrson, sugeruje, że decyzja parlamentu powinna być wystarczająca, aby zastąpić koronę. Jednak według sondażu DN/Ipsos, większość wyborców nie zgadza się z tym stanowiskiem. Prawie dwie trzecie respondentów uważa, że konieczne jest przeprowadzenie referendum w sprawie przyjęcia euro, podczas gdy mniej niż jedna czwarta uważa inaczej. Warto zauważyć, że żądanie referendum ma szerokie poparcie wśród wszystkich grup wyborców, w tym wśród tych, którzy popierają Partię Liberalną pod wodzą Pehrsona.
Badania nad wpływem decyzji Szwecji o pozostaniu poza strefą euro wykazują, że opinie na ten temat są podzielone. Eksperci mają trudności z jednoznaczną odpowiedzią na pytanie, czy kraj zyskał, czy stracił na tej decyzji. Podobne podziały obserwuje się wśród wyborców. Nieco ponad jedna trzecia uważa, że korzystanie z korony przyniosło korzyści, podczas gdy prawie tyle samo jest przeciwnego zdania.
Wielu wyborców pozostaje niezdecydowanych. Ciekawym jest, że młodsze pokolenie widzi więcej korzyści z korony niż starsi obywatele. Tylko wśród wyborców Umiarkowanych (M) i Liberałów (L) przeważa opinia, że Szwecja straciła na nieprzyjęciu euro.
- Nowe przepisy UE mogą utrudnić walkę z praniem pieniędzy – ostrzeżenie szwedzkiego Urzędu ds. Konkurencji
- Szwedzki rząd bada: czy prywatne firmy mogą budować drogi i koleje szybciej i taniej niż Trafikverket?
- Szybki internet Starlink w samolotach Air France i SAS. Rewolucja na pokładzie już w 2025 roku
- Göteborg rozważa budowę metra. Po wypadku tramwaju wraca dyskusja o nowym systemie transportu
- Nowa karta rekreacyjna dla dzieci w Szwecji. Nawet 2000 koron rocznie bez paragonów i formalności
