Wzrost stosowania antybiotyków u świń w Danii – trend, który budzi obawy

W ciągu ostatnich kilku lat w Danii zauważono niepokojący wzrost stosowania antybiotyków w produkcji trzody chlewnej. Jak wynika z najnowszego raportu Duńskiego Instytutu Żywności, w 2023 roku całkowite zużycie antybiotyków w duńskich gospodarstwach rolnych ponownie wzrosło. To już drugi rok z rzędu, gdy odnotowano taki trend. Zjawisko to wywołuje rosnące obawy nie tylko wśród ekspertów ds. zdrowia zwierząt, ale także w szerszym kontekście zdrowia publicznego.

Antybiotyki w duńskiej hodowli świń – co pokazują statystyki?

W Danii, kraju o rozwiniętej produkcji trzody chlewnej, stosowanie antybiotyków odgrywa kluczową rolę w utrzymaniu zdrowia zwierząt i zapewnieniu wysokiej jakości mięsa. Antybiotyki są niezbędnym elementem walki z chorobami, jednak ich nadmierne stosowanie budzi coraz większe zaniepokojenie. W raporcie Duńskiego Instytutu Żywności wyraźnie zaznaczono, że zużycie antybiotyków, mierzone w kilogramach substancji czynnej sprzedawanej i stosowanej w gospodarstwach, wzrosło zarówno w 2022, jak i 2023 roku.

Głównym czynnikiem wzrostu było szersze stosowanie antybiotyków w postaci neomycyny i apramycyny, które są używane do leczenia biegunki odsadzeniowej u prosiąt. Wcześniej biegunka ta była zwalczana za pomocą cynku leczniczego, jednak stosowanie tej substancji zostało zakazane w całej Unii Europejskiej. Zakaz był wynikiem obaw, że zbyt duża ilość cynku trafiała na pola uprawne wraz z obornikiem, co zagrażało środowisku naturalnemu.

- REKLAMA -

Zakaz cynku leczniczego i jego wpływ na wzrost antybiotyków

Do 2022 roku cynk leczniczy był powszechnie stosowany w leczeniu biegunki odsadzeniowej u prosiąt, szczególnie w dużych fermach trzody chlewnej w Danii. Jednak decyzja Unii Europejskiej o zakazie tej substancji spowodowała, że rolnicy musieli znaleźć alternatywne metody leczenia chorób u młodych świń. W efekcie doszło do wzrostu zastosowania antybiotyków, które stały się głównym narzędziem do walki z chorobami, takimi jak biegunka u prosiąt.

Chociaż produkcja trzody chlewnej w Danii spada, to jednocześnie wzrosła liczba prosiąt hodowanych na eksport, co także wpływa na większe zużycie leków. Rosnąca produkcja prosiąt, które są bardziej podatne na choroby, sprawia, że rolnicy muszą sięgać po więcej środków farmakologicznych, aby chronić zdrowie zwierząt.

Antybiotyki w produkcji zwierzęcej: porównanie Szwecji i Danii

Podczas gdy w Danii odnotowano wzrost zużycia antybiotyków w produkcji trzody chlewnej, sytuacja w sąsiedniej Szwecji wygląda zupełnie inaczej. W Szwecji, kraju znanym z rygorystycznych norm dotyczących zdrowia zwierząt i produkcji rolnej, zużycie antybiotyków w całym sektorze zwierzęcym konsekwentnie spada. Jak podaje magazyn rolniczy Lantbruksnytt, Szwecja wciąż utrzymuje wysokie standardy w ograniczaniu stosowania antybiotyków, co jest zgodne z polityką zrównoważonego rolnictwa oraz walką z opornością na antybiotyki.

Porównanie tych dwóch krajów – Szwecji i Danii – pokazuje różne podejścia do zarządzania zdrowiem zwierząt w przemyśle hodowlanym. W Szwecji producenci od lat starają się minimalizować stosowanie antybiotyków, stawiając na profilaktykę, lepsze warunki hodowli oraz naturalne metody leczenia chorób. W Danii natomiast, mimo zakazu stosowania cynku leczniczego, wzrost produkcji prosiąt wymusza częstsze stosowanie antybiotyków.

Dlaczego nadmierne stosowanie antybiotyków jest niebezpieczne?

Wzrost stosowania antybiotyków w produkcji zwierzęcej niesie za sobą szereg poważnych konsekwencji, zarówno dla zwierząt, jak i dla ludzi. Największym zagrożeniem jest rozwój antybiotykooporności, czyli zdolności bakterii do przystosowania się i przetrwania w obecności antybiotyków. Oporność na antybiotyki stanowi jedno z największych wyzwań dla współczesnej medycyny, ponieważ utrudnia leczenie chorób zarówno u ludzi, jak i zwierząt.

W sytuacji, gdy bakterie stają się oporne na leczenie antybiotykami, dochodzi do powstawania trudnych do zwalczenia infekcji, które mogą prowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) wielokrotnie ostrzegała przed nadmiernym stosowaniem antybiotyków w produkcji zwierzęcej, podkreślając konieczność wprowadzenia bardziej restrykcyjnych przepisów dotyczących ich użycia.

Szwecja jako wzór w walce z antybiotykoopornością

Szwecja od lat stawia na zrównoważone rolnictwo, w którym antybiotyki są stosowane wyłącznie w ostateczności. W tym kraju rolnicy i weterynarze ściśle przestrzegają zasad dotyczących minimalizacji stosowania leków, co pozwala na utrzymanie zdrowia zwierząt na wysokim poziomie, bez konieczności nadmiernej ingerencji farmakologicznej.

W szwedzkiej produkcji zwierzęcej stosuje się wiele innowacyjnych metod zapobiegania chorobom, w tym poprawę warunków hodowli, lepszą dietę oraz monitorowanie stanu zdrowia zwierząt na każdym etapie ich rozwoju. Dzięki temu Szwecja osiągnęła jeden z najniższych poziomów zużycia antybiotyków w Europie, co ma pozytywny wpływ na zdrowie publiczne oraz ochronę środowiska.

Odpowiedzialność za przyszłość – co można zrobić?

W obliczu rosnących wyzwań związanych z antybiotykoopornością, zarówno Duńska, jak i Szwedzka branża rolnicza muszą podejmować kroki w kierunku bardziej zrównoważonej produkcji zwierzęcej. Kluczowe jest nie tylko zmniejszenie stosowania antybiotyków, ale także inwestowanie w badania nad alternatywnymi metodami leczenia i profilaktyki chorób u zwierząt.

Dania, jako jeden z największych producentów trzody chlewnej w Europie, ma przed sobą szczególne wyzwanie. Konieczne jest opracowanie nowych strategii, które pozwolą na utrzymanie wysokiej jakości produkcji bez konieczności nadmiernego stosowania antybiotyków. Możliwe rozwiązania obejmują poprawę warunków hodowli, wprowadzenie bardziej restrykcyjnych norm dotyczących higieny oraz inwestowanie w szkolenia dla rolników i weterynarzy.

Co to oznacza dla konsumentów?

Konsumenci, zarówno w Szwecji, jak i w Danii, odgrywają kluczową rolę w kształtowaniu rynku produktów zwierzęcych. Wybierając mięso i produkty pochodzenia zwierzęcego z gospodarstw stosujących zrównoważone metody hodowli, konsumenci mogą przyczynić się do ograniczenia nadmiernego stosowania antybiotyków.

W Szwecji coraz większa liczba konsumentów zwraca uwagę na to, skąd pochodzą produkty, które kupują. Rośnie świadomość na temat wpływu produkcji zwierzęcej na zdrowie publiczne oraz na środowisko. Dzięki temu szwedzcy rolnicy są motywowani do stosowania bardziej ekologicznych metod hodowli, co ma pozytywny wpływ zarówno na zdrowie zwierząt, jak i jakość produktów dostępnych na rynku.