5 września obchodzimy 50. rocznicę wstąpienia na tron króla Szwecji Karola XVI Gustawa. Ten ważny moment w historii monarchii szwedzkiej zbiegł się z kluczowymi zmianami w konstytucji kraju. Król został pozbawiony wszelkiej władzy politycznej, a jego rola została zredukowana do funkcji ceremonialnych, symbolizujących jedność narodu. Wprowadzenie sukcesji kobiet kilka lat później było kolejnym krokiem w modernizacji monarchii. Król Karol XVI Gustaw, który w swoim przemówieniu podkreślił chęć pracy “dla Szwecji w czasie”, stał się symbolem stabilności i kontynuacji w dynamicznie zmieniającym się świecie.
Monarchia w Szwecji cieszy się silnym poparciem po 50 latach panowania Karola XVI Gustawa
Mimo różnych kontrowersji w ciągu ostatnich 50 lat panowania Karola XVI Gustawa, poparcie dla monarchii w Szwecji pozostaje niezachwiane. Z najnowszej ankiety przeprowadzonej przez DN/Ipsos wynika, że aż 62% respondentów opowiada się za zachowaniem obecnego systemu rządów. Poparcie dla monarchii jest szerokie i obejmuje wyborców z różnych grup politycznych, z wyjątkiem wyborców Partii Lewicy.
Dodatkowo, podobna liczba ankietowanych uważa, że król dobrze wywiązuje się ze swojej roli. Pozytywne opinie dominują wśród respondentów, w tym także wśród wyborców o lewicowych poglądach. Ogólnie rzecz biorąc, jedynie niewielki odsetek ankietowanych wyraził niezadowolenie z działalności króla, co świadczy o silnej pozycji monarchii w społeczeństwie szwedzkim.
Księżniczka Wiktoria coraz bliżej tronu: Szwedzi chcą zmiany
W najnowszym sondażu DN/Ipsos po raz pierwszy większość respondentów opowiada się za tym, aby księżniczka koronna Wiktoria objęła tron jako królowa Szwecji. Ten trend potwierdza również niedawny raport Instytutu SOM na Uniwersytecie w Göteborgu, w którym popularność Wiktorii przewyższa popularność jej ojca, króla Karola XVI Gustawa. Co więcej, księżniczka koronna jest obecnie najpopularniejszą postacią publiczną w Szwecji, jeśli chodzi o badania przeprowadzone od 1986 roku.
Nicklas Källebring, analityk opinii publicznej w Ipsos, komentuje: “Czas króla na tronie dobiega końca, jeśli słuchać wyborców. Widać wyraźną zmianę w opinii publicznej”. Wydaje się, że Szwedzi są gotowi na nową erę pod przywództwem Wiktorii.
Poparcie dla monarchii w Szwecji maleje
Chociaż monarchia wciąż cieszy się poparciem wśród Szwedów, nowe badania pokazują, że z biegiem lat entuzjazm wobec niej spada. W najnowszym sondażu DN/Ipsos 62% respondentów opowiada się za obecnym systemem rządów, w porównaniu z 70% w 2010 roku i aż 80% w 2005 roku. Wielu krytyków monarchii argumentuje, że jest ona kosztowna, przestarzała i niedemokratyczna. “Z biegiem czasu widać wyraźną tendencję, że coraz mniej osób opowiada się za zachowaniem monarchii”, komentuje Nicklas Källebring.
Z drugiej strony, zwolennicy monarchii podkreślają, że rodzina królewska dobrze reprezentuje Szwecję na arenie międzynarodowej i promują kraj. Dla wielu z nich ważna jest również tradycja i znaczenie historii, które niosą ze sobą monarchia.
Pamięć o panowaniu króla: od wpadek do wzruszających przemówień
Mimo że panowanie króla było szeroko komentowane w mediach, dla wielu Szwedów trudno jest przypomnieć sobie konkretne momenty z jego rządów. Jednym z najbardziej pamiętnych epizodów, który zapadł w pamięć jednej dziesiątej respondentów, była wpadka podczas przemówienia w 1985 roku, kiedy król zwrócił się do mieszkańców Arboga jako “drodzy mieszkańcy Örebro”.
Jednak nie wszystkie wspomnienia są tak niefortunne. Wielu Szwedów pamięta wzruszające przemówienie króla po katastrofie tsunami w 2004 roku. Jego słowa, wypowiedziane podczas ceremonii w sztokholmskim ratuszu, były pełne empatii i osobistego zaangażowania, co doceniło wielu obywateli. Niemniej jednak, niektóre kontrowersje, takie jak doniesienia o imprezach z “coffee girls” w 2010 roku, również wpłynęły na postrzeganie monarchii przez społeczeństwo.
Wolność religijna a tron szwedzki: wyzwanie dla tradycji
Chociaż wolność religijna jest jednym z podstawowych praw zagwarantowanych w szwedzkiej konstytucji, rodzina królewska nie korzysta z tej samej swobody. Aby zostać monarchą Szwecji, kandydat musi wyznawać wiarę luterańską, zgodnie z Wyznaniem Augsburskim. Jednak według najnowszych badań, sześć na dziesięć osób uważa, że król i jego następcy tronu powinni mieć prawo do wyboru swojej religii. Wyjątkiem są wyborcy Szwedzkich Demokratów, którzy opowiadają się za zachowaniem obecnych przepisów.
