Stosunki Rosji z Europą Zachodnią pozostają napięte. Rosyjskie Ministerstwo Spraw Zagranicznych oskarżyło Norwegię, a także NATO, o naruszanie Traktatu Spitsbergeńskiego (znanego również jako Traktat Svalbardzki), który stanowi, że archipelag Svalbard nie może być zmilitaryzowany. Norwegia odrzuca te oskarżenia, powołując się na postanowienia traktatu.
W oświadczeniu wydanym w piątek rosyjskie MSZ stwierdziło, że Svalbard jest “coraz bardziej wciągany w norweskie plany wojskowe i polityczne, które obejmują Stany Zjednoczone i NATO” – informuje norweski nadawca publiczny NRK.
Traktat Spitsbergeński (1920):
Traktat Spitsbergeński, podpisany w 1920 roku, przyznaje Norwegii suwerenność nad Svalbardem (archipelag na Oceanie Arktycznym), ale zabrania jego militaryzacji.
Rosyjskie zarzuty:
Rosja twierdzi, że Norwegia i NATO są na drodze do militaryzacji Svalbardu, wskazując na istnienie na archipelagu obiektów, które pełnią zarówno funkcje cywilne, jak i wojskowe. Rosja wyraziła swoje obawy podczas spotkania z ambasadorem Norwegii w Moskwie.
Norweska odpowiedź:
Terje Aunevik (Venstre – Norweska Partia Liberalna), przewodniczący rady miejskiej w Longyearbyen (centrum administracyjnym Svalbardu), kwestionuje rosyjskie zarzuty. “Tak naprawdę nie rozumiem, co mają na myśli, ponieważ nie jest to sprecyzowane. [Rosja] Naprawdę mówi tylko, że jest to coś, co może być używane zarówno w zastosowaniach cywilnych, jak i wojskowych,” powiedział Aunevik w rozmowie z NRK.
Premier Norwegii, Jonas Gahr Støre, podkreślił, że Norwegia będzie nadal przestrzegać Traktatu Spitsbergeńskiego i jego ograniczeń dotyczących militaryzacji. “Svalbard jest częścią Norwegii i jesteśmy odpowiedzialni za zapewnienie bezpieczeństwa na Svalbardzie,” powiedział Støre. “Ale traktat o Svalbardzie zawiera jasne postanowienia, że nie powinniśmy mieć tam baz ani instalacji [wojskowych – dopisek dla jasności].”
Możliwe przyczyny rosyjskich oskarżeń:
Eksperci wskazują na kilka możliwych przyczyn, dla których Rosja podnosi tę kwestię:
- Zwiększone wsparcie Norwegii dla Ukrainy.
- Debata w Norwegii: Ostatnie wypowiedzi niektórych norweskich polityków, opowiadających się za większą obecnością wojskową na Svalbardzie.