Jak stworzyć udany pomnik po tragicznym wydarzeniu, które wstrząsnęło miastem? Zdaniem Andersa Janssona, redaktora działu kultury w Kulturnyheterna, artystka Ann-Sofi Sidén i architekt Mats Fahlander doskonale poradzili sobie z tym trudnym zadaniem. Ich wspólne dzieło upamiętniające atak na Drottninggatan w Sztokholmie jest przykładem udanej sztuki pamięci.
Trudna Sztuka Upamiętniania
Tworzenie pomników po zbiorowych traumach to ogromne wyzwanie. Jak podkreśla w wywiadzie dla telewizji SVT Jansson, trzeba znaleźć równowagę między osobistym a wspólnym żalem. Należy pogodzić pamięć o bezsensownej tragedii z nadzieją na przyszłość, bo życie musi toczyć się dalej. Pomnik powinien być wyrazisty, a jednocześnie pełen taktu i szacunku.
Miejsca Pamięci a Konflikty
Historia uczy, że proces tworzenia miejsc pamięci często rodzi konflikty i bolesne dyskusje. Wystarczy przypomnieć sobie spory wokół upamiętnienia ataków na Utøya w Norwegii, czy zamachów z 11 września w USA. Jedni pragną materialnego znaku pamięci, inni wolą zapomnieć.
Dlaczego Ten Pomnik Jest Wyjątkowy?
Dzieło Sidén i Fahlandera – symboliczny, rozgrzany koc wykonany z brązu – ma według Janssona wszelkie predyspozycje, by uniknąć kontrowersji i dobrze spełniać swoją funkcję. Jego siła tkwi w uniwersalnym przesłaniu i subtelności.
- Pozytywny Przekaz: Pomnik nie epatuje tragedią, lecz niesie prosty komunikat: „musimy dbać o siebie nawzajem”.
- Nietypowa Forma: Ciepły koc z brązu, w nieco powiększonej skali, intryguje i skłania do refleksji.
- Dyskrecja: Można przejść obok niego, nie wiedząc od razu, co upamiętnia. Nie narzuca się przechodniom.
Ta właśnie powściągliwość i skupienie na trosce, a nie na samej tragedii, jest zdaniem redaktora miarą jakości tego wyjątkowego dzieła sztuki.
Idag har det gått åtta år sedan terrordådet på Drottninggatan i centrala Stockholm.
Nu invigs minnesmärket på Sergels torg, platsen där svenskar manifesterar dagarna efter dådet. pic.twitter.com/7XIu0oDOHz
— HedlundMediaTV (@hedlundmediatv) April 7, 2025
