Siedem na dziesięć kobiet w wieku 45–60 lat doświadcza uderzeń gorąca, zaburzeń snu, wahań nastroju, spadku libido, bólów stawów, „mgły mózgowej” czy problemów urologicznych. Socialstyrelsen po raz pierwszy ogłasza krajowe wytyczne dotyczące dolegliwości menopauzalnych. Cel: lepsze doradztwo, rzetelna informacja o MHT i większa gotowość podstawowej opieki zdrowotnej do rozpoznawania obrazu menopauzy, a nie tylko leczenia pojedynczych objawów. Jak podkreśla kierowniczka projektu Maja Österlund, wiele kobiet dotąd nie otrzymywało adekwatnej pomocy.
Dlaczego powstają wytyczne
Zgłaszane objawy bywały rozszczepiane na oddzielne diagnozy i leczone doraźnie: bezsenność tabletkami nasennymi, obniżony nastrój antydepresantami, bóle – lekami przeciwbólowymi. Wytyczne akcentują, że bez rozpoznania tła hormonalnego można pominąć skuteczniejsze strategie. Priorytetem ma być podniesienie kompetencji lekarzy i pielęgniarek w POZ, aby szybciej identyfikować menopauzę jako wspólny mianownik objawów i proponować ścieżki postępowania.
MHT: korzyści, ryzyka i monitorowanie
Dokument wskazuje na potrzebę rzetelnej informacji o menopauzalnej terapii hormonalnej (MHT) i rozmowy o jej wskazaniach oraz przeciwwskazaniach. MHT wymaga regularnej kontroli, ale – jak podkreślono – łagodzenie objawów i efekt prewencyjny (m.in. względem osteoporozy) u wielu pacjentek przeważają nad wzrostem ryzyka raka piersi. To nie jest „nakaz terapii”: chodzi o to, by więcej kobiet, które chcą i mogą, miało do niej realny dostęp po wspólnej decyzji z lekarzem.
Tabu i brak przygotowania
Badania pokazują, że co trzecia kobieta wkracza w menopauzę nieprzygotowana – temat długo był tabuizowany. W ostatnich latach rozmowa stała się łatwiejsza, ale wciąż wiele osób nie wie, że można uzyskać pomoc. Wytyczne mają wypełnić lukę informacyjną zarówno po stronie pacjentek, jak i świadczeniodawców.
Co to oznacza w praktyce
Placówki POZ otrzymują jasny sygnał: rozpoznawaj całość obrazu, proponuj opcje leczenia (w tym niefarmakologiczne i MHT), planuj kontrole, a pacjentkom zapewnij zrozumiałą informację o korzyściach i ryzykach. Dla kobiet oznacza to krótszą drogę do skutecznej pomocy oraz bardziej spójne postępowanie zamiast doraźnego „gaszenia” pojedynczych dolegliwości.
