W odpowiedzi na narastające zagrożenie ze strony przestępczości zorganizowanej i gangów działających ponad granicami, Szwecja otrzyma wzmocnione wsparcie od innych państw członkowskich Unii Europejskiej. Kluczowe decyzje zapadły podczas szczytu ministrów sprawiedliwości i spraw wewnętrznych UE w Kopenhadze.
Szwecja i Dania – wspólny front w walce z przestępczością
Szwedzki minister sprawiedliwości Gunnar Strömmer podkreślił, że Szwecja i Dania tworzą „duet liderów” w działaniach na rzecz eliminowania międzynarodowych syndykatów przestępczych.
– To będzie pół roku pełne realnych zmian – ocenił Strömmer.
6 kluczowych inicjatyw UE przeciwko gangom i przestępczości zorganizowanej
- Zatrzymanie eksportu przestępczości zorganizowanej z Szwecji
Szwedzcy nastolatkowie byli wynajmowani przez gangi do wykonywania brutalnych przestępstw w Danii — w 2023 roku doszło do 38 takich przypadków. Duńskie władze dążą do zahamowania tej tendencji m.in. przez:
zwiększenie nadzoru nad mediami społecznościowymi,
usuwanie treści rekrutujących dzieci do gangów,
technologiczną współpracę z platformami jak TikTok czy Instagram.
Strömmer podkreślił, że cyfrowa rekrutacja dzieci to jedno z największych współczesnych zagrożeń i wskazał, że działania rozpoczęte w Skandynawii mogą być wzorem dla całej Unii.
- Dostęp policji do zaszyfrowanych komunikatorów
Unia przygotowuje przepisy, które pozwolą organom ścigania legalnie uzyskiwać dostęp do wiadomości w aplikacjach szyfrujących, takich jak:
Signal, Telegram, WhatsApp, Wire
WickrMe, iMessage, Line, Threema, Viber
Mniej znane aplikacje jak Dust
Policja obecnie nie może podsłuchiwać przestępców korzystających z szyfrowanych kanałów, co według Strömmera cofnęło śledczych „o 10–15 lat wstecz”.
- Zwiększone współdzielenie danych między agencjami
UE planuje:
rozbudować rolę Europolu poprzez szersze współdzielenie danych z Interpol, FBI, Scotland Yard,
zawierać nowe umowy z krajami trzecimi, takimi jak: USA, Kanada, Australia, Maroko, Egipt, Tunezja czy Turcja.
To ma umożliwić szybszą identyfikację i neutralizowanie sieci przestępczych.
- Presja na kraje takie jak ZEA, Turcja i Irak ws. ekstradycji przestępców
W Szwecji wiele brutalnych przestępstw — w tym zamachy bombowe i zabójstwa — jest koordynowanych przez osoby przebywające w krajach takich jak Dubaj, Irak czy Turcja. Mimo że mają obywatelstwo UE, nie są wydawane.
UE ma zamiar:
zwiększyć presję dyplomatyczną na te państwa,
opracować systematyczny mechanizm ekstradycji,
rozszerzyć współpracę z Eurojust.
Strömmer zaznaczył, że pierwszy raz doszło już do aresztowań osób kierujących przestępczością z zagranicy.
- Zablokowanie szlaków przemytu broni
Większość broni używanej przez gangi pochodzi:
z krajów Bałkanów i Europy Wschodniej,
z przerabianych pistoletów hukowych,
z nielegalnej pirotechniki wykorzystywanej do budowy bomb.
UE planuje wprowadzić nową dyrektywę przeciwko nielegalnemu handlowi bronią, a Szwecja chce wzmocnić:
kontrole graniczne,
konfiskatę granatów i materiałów wybuchowych,
walkę z handlem „legalnie nielegalną” pirotechniką.
- Walka z syntetycznymi narkotykami
Gangsterzy w Szwecji coraz częściej handlują:
fentanylem, tramadolem, ketobemidonem i metadonem
nielegalnymi opioidami syntetycznymi o niszczycielskim działaniu
UE chce wspólnymi siłami zahamować ten trend, wzorując się m.in. na działaniach USA w walce z fentanylem.
– Narkotyki te nie są napędzane popytem, ale agresywnym zwiększaniem podaży przez gangi – powiedział Strömmer.
Wspólna odpowiedź Europy na nowe zagrożenie
Wszystkie te działania wpisują się w szerszą strategię UE na rzecz:
ochrony granic,
wzmocnienia współpracy międzynarodowej,
nowych narzędzi technologicznych w walce z przestępczością.
Wobec rosnącej brutalności gangów, Szwecja zyskuje centralną rolę jako kraj najbardziej dotknięty, ale także aktywnie współtworzący unijne mechanizmy obrony.