Po kilku latach wzrostu, użycie prezerwatyw w krajach skandynawskich spada – wynika z raportu RFSU (Szwedzkiego Stowarzyszenia Edukacji Seksualnej – Riksförbundet för sexuell upplysning). Szwecja wypada najlepiej spośród czterech głównych krajów skandynawskich (Szwecja, Norwegia, Finlandia, Dania), ale i tam odnotowano spadek użycia prezerwatyw wśród młodych ludzi.
Dane liczbowe:
- Szwecja: 40% Szwedów twierdzi, że używało prezerwatywy w ciągu ostatniego roku.
- Norwegia: 35% (najniższy wynik).
- Finlandia i Dania: Brak dokładnych danych liczbowych w tekście, ale stwierdzenie, że w tych krajach „odsetek osób, które stosowały prezerwatywy w ciągu ostatniego roku spadł w 2024 r. w porównaniu z 2023 r.”. Należy uzupełnić dane, jeśli to możliwe.
„Uważamy, że pozytywny trend z poprzednich lat został wzmocniony przez pandemię koronawirusa. Wielu młodych ludzi stało się bardziej świadomych swojego zdrowia i dużo myślało o ryzyku i ochronie. Od tego czasu trend ten nieco osłabł,” mówi Anette Otterström, dyrektor ds. skandynawskiej marki i komunikacji w RFSU AB.
Możliwe przyczyny spadku użycia prezerwatyw wśród młodych Szwedów:
- Zmniejszona świadomość po pandemii COVID-19.
- Zmiany w edukacji seksualnej w szkołach (Pelle Ullholm, edukator seksualny w RFSU, sugeruje potrzebę „odnowy”).
- Mniejsza dostępność prezerwatyw: Zmniejszył się odsetek młodych chłopców odwiedzających ośrodki młodzieżowe, gdzie często rozdawane są prezerwatywy. Kilka regionów ograniczyło również dostępność prezerwatyw w szkołach.
Finlandia wyróżnia się pozytywnie:
Finlandia wypada najlepiej pod względem stosowania prezerwatyw podczas debiutu seksualnego: 70% Finów w wieku 16-35 lat zgłosiło użycie prezerwatywy przy pierwszym stosunku. W Szwecji i Norwegii wskaźniki te wynoszą odpowiednio 57% i 56%.
Finowie są również bardziej skłonni do proponowania prezerwatyw podczas seksu z nowym partnerem. „W Finlandii prezerwatywy są oczywistym środkiem antykoncepcyjnym, a nastawienie do nich jest zasadniczo pozytywne. Są one powszechnie stosowane i dostępne we wszystkich sklepach. W Norwegii jest nieco odwrotnie, gdzie stosunek do prezerwatyw jest bardziej negatywny i są one używane bardziej wybiórczo,” wyjaśnia Anette Otterström.
Rozbieżność między intencją a działaniem
We wszystkich krajach skandynawskich istnieje rozdźwięk między deklarowaną chęcią używania prezerwatyw a faktycznym ich stosowaniem. Różnica między intencją a działaniem wzrosła.
„Wiele osób może mieć trudności w obecnym klimacie. Większość młodych ludzi jest dziś przyzwyczajona do komunikacji cyfrowej, nie są tak przyzwyczajeni do przebywania w sytuacjach społecznych w przestrzeni fizycznej. Widzimy jednak, że ambicje są, więc potrzebne jest odpowiednie wsparcie i warunki,” mówi Pelle Ullholm.
Fakty: Badanie „Kondomkollen”
- Coroczne badanie RFSU (od 2009 roku).
- Dotyczy nawyków związanych z seksem i prezerwatywami w krajach nordyckich (z wyjątkiem Islandii).
- W Szwecji: wywiady z 1000 osób w wieku 16-65 lat za pośrednictwem platform internetowych.
- Próba jest reprezentatywna dla całego kraju.
Dane dotyczące Szwecji (z badania „Kondomkollen”):
- 40% Szwedów używało prezerwatywy w ciągu ostatniego roku.
- 30% twierdzi, że prezerwatywa jest ich najczęstszą metodą antykoncepcji.
- 51% użyło prezerwatywy podczas pierwszego stosunku.
- 44% użyło prezerwatywy podczas ostatniego stosunku z nowym partnerem (spadek z 47% w poprzednim roku).
- 55% uważa, że łatwo jest zasugerować prezerwatywę podczas seksu z nowym partnerem.
