Po kilku latach wzrostu, użycie prezerwatyw w krajach skandynawskich spada – wynika z raportu RFSU (Szwedzkiego Stowarzyszenia Edukacji Seksualnej – Riksförbundet för sexuell upplysning). Szwecja wypada najlepiej spośród czterech głównych krajów skandynawskich (Szwecja, Norwegia, Finlandia, Dania), ale i tam odnotowano spadek użycia prezerwatyw wśród młodych ludzi.

Dane liczbowe:

• Szwecja: 40% Szwedów twierdzi, że używało prezerwatywy w ciągu ostatniego roku.
• Norwegia: 35% (najniższy wynik).
• Finlandia i Dania: Brak dokładnych danych liczbowych w tekście, ale stwierdzenie, że w tych krajach “odsetek osób, które stosowały prezerwatywy w ciągu ostatniego roku spadł w 2024 r. w porównaniu z 2023 r.”. Należy uzupełnić dane, jeśli to możliwe.

“Uważamy, że pozytywny trend z poprzednich lat został wzmocniony przez pandemię koronawirusa. Wielu młodych ludzi stało się bardziej świadomych swojego zdrowia i dużo myślało o ryzyku i ochronie. Od tego czasu trend ten nieco osłabł,” mówi Anette Otterström, dyrektor ds. skandynawskiej marki i komunikacji w RFSU AB.

Możliwe przyczyny spadku użycia prezerwatyw wśród młodych Szwedów:

• Zmniejszona świadomość po pandemii COVID-19.
• Zmiany w edukacji seksualnej w szkołach (Pelle Ullholm, edukator seksualny w RFSU, sugeruje potrzebę “odnowy”).
• Mniejsza dostępność prezerwatyw: Zmniejszył się odsetek młodych chłopców odwiedzających ośrodki młodzieżowe, gdzie często rozdawane są prezerwatywy. Kilka regionów ograniczyło również dostępność prezerwatyw w szkołach.

Finlandia wyróżnia się pozytywnie:

Finlandia wypada najlepiej pod względem stosowania prezerwatyw podczas debiutu seksualnego: 70% Finów w wieku 16-35 lat zgłosiło użycie prezerwatywy przy pierwszym stosunku. W Szwecji i Norwegii wskaźniki te wynoszą odpowiednio 57% i 56%.

Finowie są również bardziej skłonni do proponowania prezerwatyw podczas seksu z nowym partnerem. “W Finlandii prezerwatywy są oczywistym środkiem antykoncepcyjnym, a nastawienie do nich jest zasadniczo pozytywne. Są one powszechnie stosowane i dostępne we wszystkich sklepach. W Norwegii jest nieco odwrotnie, gdzie stosunek do prezerwatyw jest bardziej negatywny i są one używane bardziej wybiórczo,” wyjaśnia Anette Otterström.

Rozbieżność między intencją a działaniem

We wszystkich krajach skandynawskich istnieje rozdźwięk między deklarowaną chęcią używania prezerwatyw a faktycznym ich stosowaniem. Różnica między intencją a działaniem wzrosła.

“Wiele osób może mieć trudności w obecnym klimacie. Większość młodych ludzi jest dziś przyzwyczajona do komunikacji cyfrowej, nie są tak przyzwyczajeni do przebywania w sytuacjach społecznych w przestrzeni fizycznej. Widzimy jednak, że ambicje są, więc potrzebne jest odpowiednie wsparcie i warunki,” mówi Pelle Ullholm.

Fakty: Badanie “Kondomkollen”

• Coroczne badanie RFSU (od 2009 roku).
• Dotyczy nawyków związanych z seksem i prezerwatywami w krajach nordyckich (z wyjątkiem Islandii).
• W Szwecji: wywiady z 1000 osób w wieku 16-65 lat za pośrednictwem platform internetowych.
• Próba jest reprezentatywna dla całego kraju.

Dane dotyczące Szwecji (z badania “Kondomkollen”):

• 40% Szwedów używało prezerwatywy w ciągu ostatniego roku.
• 30% twierdzi, że prezerwatywa jest ich najczęstszą metodą antykoncepcji.
• 51% użyło prezerwatywy podczas pierwszego stosunku.
• 44% użyło prezerwatywy podczas ostatniego stosunku z nowym partnerem (spadek z 47% w poprzednim roku).
• 55% uważa, że łatwo jest zasugerować prezerwatywę podczas seksu z nowym partnerem.