Co najmniej trzy szwedzkie kobiety, które zaszły w ciążę dzięki duńskiemu dawcy nasienia, nie zostały poinformowane o tym, że ich dzieci mogą przenosić śmiertelny gen nowotworowy. Sprawa dotyczy dawcy, który od 2005 roku przekazywał nasienie do Europejskiego Banku Nasienia, co doprowadziło do narodzin łącznie 197 biologicznych dzieci.
Niebezpieczny gen został wykryty dopiero w 2023 roku. Informację ujawniła sieć dziennikarstwa śledczego EBU, do której należy również SVT. Do tego momentu ani kobiety, ani kliniki korzystające z usług banku nasienia nie miały wiedzy o zagrożeniu genetycznym.
Szwedzkie kobiety poza systemem
Duńska Styrelsen for Patientsikkerhed (STPS) poinformowała, że zna 20 szwedzkich kobiet, które skorzystały z usług dawcy znanego pod pseudonimem „Kjeld”. W wyniku tych procedur urodziło się 22 dzieci. Jednocześnie Socialstyrelsen podkreśla, że nasienie tego dawcy nie było wykorzystywane przez kliniki w Szwecji.
Według szwedzkich władz kobiety wyjeżdżały za granicę, aby poddać się leczeniu, co oznacza, że zabiegi nie znalazły odzwierciedlenia w krajowych rejestrach medycznych. To znacząco utrudnia dotarcie do wszystkich osób, których sprawa dotyczy.
Brak możliwości dotarcia do pacjentek
Duńska STPS zwróciła się do szwedzkich władz z prośbą o pomoc w dotarciu do kobiet, które nadal nie są świadome ryzyka. Minister zdrowia Elisabet Lann przyznała jednak w rozmowie z SVT, że w praktyce jest to bardzo trudne.
Jak wyjaśniła, jeżeli leczenie odbywało się poza Szwecją, nie istnieją żadne krajowe dane pozwalające na identyfikację pacjentek. W związku z tym minister zachęca kobiety, które korzystały z zagranicznych klinik leczenia niepłodności, aby same skontaktowały się z placówkami, w których przeprowadzono zabiegi.
Problemy z dokumentacją
Jak powiedziała Bente Møller, kierowniczka działu w duńskiej STPS, część klinik współpracujących z bankiem nasienia została zamknięta lub ogłosiła upadłość. W rezultacie dokumentacja dotycząca pacjentek jest niepełna, co dodatkowo komplikuje proces informowania wszystkich zainteresowanych.
Møller zaznaczyła w rozmowie z Dansk Radio, że liczba kobiet, które nie otrzymały informacji, stopniowo się zmniejsza. Jednocześnie podkreśliła, że sytuacja, w której nie wszystkie kobiety zostały poinformowane o tak poważnym ryzyku zdrowotnym, pozostaje nie do zaakceptowania.
