Szwecja i Ukraina ogłosiły utworzenie centrum innowacji obronnych w Kijowie. Minister obrony Pål Jonson zapowiedział równocześnie gotowość rozważenia przekazania starszych Gripenów C/D jako „mostu” do nowych maszyn Gripen E – jeśli dojdzie do zakupu. O zapowiedziach poinformowano przy okazji wizyty ukraińskiej delegacji i wspólnej konferencji w Sztokholmie. Jak podaje Reuters, współpraca ma łączyć kompetencje badawczo-przemysłowe Szwecji z doświadczeniami Ukrainy z frontu.
Cel i formuła współpracy
Według rządu Szwecji, projekt jest naturalnym rozwinięciem wcześniejszych deklaracji o wspólnej produkcji i testowaniu uzbrojenia na rzecz Ukrainy. W sierpniu podpisano list intencyjny otwierający drogę do kooperacji przemysłowej i transferu know-how; we wrześniu rząd wzmocnił program innowacji dla Ukrainy do 300 mln SEK – wynika z komunikatów szwedzkiego rządu.
Gripen: list intencyjny i wariant „pomostowy”
22 października podpisano list intencyjny w sprawie potencjalnego zakupu 100–150 Gripenów E przez Ukrainę; premier Ulf Kristersson oceniał, że dostawy nowych E zajęłyby około trzech lat od finalizacji kontraktu. W tym kontekście Jonson wskazał, że Gripen C/D mógłby „wypełnić lukę czasową”, przy potwierdzeniu potrzeb i szkolenia – podają Svenska Dagbladet.
Finanse i terminy
Szwecja sygnalizuje gotowość współfinansowania pakietu dla Ukrainy w ramach corocznej puli wsparcia oraz z wykorzystaniem instrumentów kredytowych i środków z zamrożonych aktywów rosyjskich. Rząd zapowiada dalsze szczegóły po rozmowach roboczych; w przeddzień wizyty publikowano zaproszenia na konferencję prasową poświęconą współpracy obronnej, informuje szwedzki rząd.
Szkolenie i doświadczenia operacyjne
Ukraińscy piloci ukończyli szkolenia orientacyjne na Gripenach C/D w Szwecji w 2023 r. – potwierdzały ówczesne komunikaty i relacje prasowe, m.in. The Defense Post. To doświadczenie ma ułatwić wdrażanie ewentualnych samolotów przekazanych w trybie „pomostowym”.
Połączenie centrum innowacji w Kijowie z opcją Gripen C/D jako rozwiązania przejściowego zwiększa szanse na szybkie efekty operacyjne po stronie Ukrainy. Kluczowe będą dwa elementy: sprawny montaż finansowania (mieszanka pomocy i kredytów) oraz równoległe szkolenie załóg i techników, tak aby „pomost” nie opóźniał wejścia Gripen E.
