Z końcem roku przepisy dotyczące dronów w Szwecji zostaną wyraźnie zaostrzone. Od 1 stycznia osoby łamiące zasady latania bezzałogowcami będą narażone na dotkliwe grzywny, a w poważniejszych przypadkach także na karę pozbawienia wolności. Zmiany obejmą zarówno większe urządzenia, jak i mniejsze drony, które nie wymagają obecnie prawa jazdy na drona. Według Transportstyrelsen ich celem jest poprawa bezpieczeństwa w coraz bardziej zatłoczonej przestrzeni powietrznej.
Surowsze kary za nieostrożność w ruchu lotniczym
Od 1 stycznia każda osoba, która naruszy przepisy, będzie podlegać sankcjom karnym. W lżejszych przypadkach będzie to od 30 do 150 grzywien dziennych w wysokości 50 koron każda, a w poważniejszych sytuacjach kara do sześciu miesięcy pozbawienia wolności za nieostrożność w ruchu lotniczym. Za rażącą nieostrożność w ruchu lotniczym grozić będzie nawet do dwóch lat więzienia.
Karl-Axel Edén, inspektor lotniczy w szwedzkim Urzędzie Transportu, podkreśla, że istotne jest odróżnienie różnych rodzajów naruszeń. Zaznacza, że czym innym jest celowe wlatywanie dronem na trasę samolotu pasażerskiego, a czym innym zwykłe zaniedbanie formalności, na przykład zapomnienie o wymaganej karcie drona. Mimo tego nowe przepisy mają objąć pełne spektrum takich sytuacji, aby wyraźnie podnieść poziom bezpieczeństwa.
Zatłoczone niebo i rosnące ryzyko
Powodem wprowadzenia surowszych przepisów jest coraz większe zatłoczenie szwedzkiej przestrzeni powietrznej. Z roku na rok przybywa użytkowników dronów, zarówno prywatnych, jak i komercyjnych. Edén zwraca uwagę, że społeczeństwo może zaakceptować pewien poziom ryzyka, ale im więcej osób lata, tym wyższe standardy bezpieczeństwa są potrzebne, aby ograniczyć liczbę wypadków i incydentów.
W ostatnim czasie odnotowano kilka zdarzeń, w których drony pojawiały się nad obiektami chronionymi lub w pobliżu lotnisk. Według Urzędu Transportu zaostrzenie kar nie jest jednak bezpośrednią reakcją na te incydenty. To efekt prac legislacyjnych, nad którymi rząd i odpowiednie instytucje pracowały od dłuższego czasu, aby dostosować przepisy do rosnącej liczby dronów i nowych sposobów ich wykorzystywania.
Obowiązki operatorów: rejestracja i karta drona
Każda osoba, która chce latać dronem w Szwecji, musi zasadniczo przestrzegać dwóch ogólnych zasad. Po pierwsze, obowiązuje rejestracja operatora – dotyczy to zarówno osób prywatnych, jak i firm. Rejestracja jest wymagana, gdy dron waży co najmniej 250 gramów, może przekazać ponad 80 dżuli energii kinetycznej przy zderzeniu z człowiekiem lub jest wyposażony w kamerę, urządzenie nagrywające dźwięk lub inny czujnik. Rejestracja operatora jest także konieczna, jeśli dron należy do określonej kategorii wyznaczonej w przepisach.
Po drugie, w przypadku dronów o masie powyżej 250 gramów konieczne jest posiadanie karty drona, czyli swego rodzaju prawa jazdy potwierdzającego znajomość zasad latania. Dotychczas w praktyce brakowało realnych sankcji dla osób, które ignorowały te wymogi. Edén porównuje obecne podejście do przechodzenia na czerwonym świetle na przejściu dla pieszych – jeśli nie dojdzie do wypadku, zazwyczaj nie ma grzywny. Nowe przepisy mają to zmienić i sprawić, że naruszenia będą konsekwentnie karane.
Dziesiątki tysięcy kart dronów i setki tysięcy urządzeń
Od 2021 roku w Szwecji wydano około 45 000 kart dronów. Urząd Transportu nie dysponuje jednak dokładnymi, aktualnymi danymi dotyczącymi liczby dronów w kraju. Pod koniec 2022 roku Siły Zbrojne szacowały, że w Szwecji może być nawet około pół miliona cywilnych dronów. Znaczna część z nich waży mniej niż 250 gramów, co oznacza, że nie wymaga karty drona, a jeśli dron nie ma żadnego czujnika, także rejestracji operatora.
Karl-Axel Edén przypomina, że nowe regulacje dotyczą całego ruchu lotniczego, nie tylko dronów. Oznacza to, że w praktyce zasady odpowiedzialności i nieostrożności w ruchu lotniczym zostaną zaostrzone również w odniesieniu do innych statków powietrznych niż bezzałogowce, choć to właśnie rosnąca popularność dronów jest głównym impulsem do zmian.
Fakty: przepisy dotyczące dronów w Szwecji
- Rejestracja operatora: obowiązuje osoby prywatne i firmy. Jest wymagana, gdy dron waży co najmniej 250 gramów, może przekazać ponad 80 dżuli energii kinetycznej przy zderzeniu z człowiekiem lub jest wyposażony w kamerę, mikrofon lub inny czujnik.
- Karta drona: jest konieczna w przypadku dronów o masie powyżej 250 gramów.
- Od 1 stycznia za naruszenie przepisów grozi 30–150 grzywien dziennych po 50 koron każda lub do sześciu miesięcy pozbawienia wolności za nieostrożność w ruchu lotniczym. Za rażącą nieostrożność przewidziano karę do dwóch lat więzienia.
