Czy siły zbrojne powinny częściej wspierać działania policji? Zdaniem rządowej komisji śledczej – tak. W obliczu nowych, złożonych zagrożeń, komisja proponuje zmianę prawa, która umożliwi wojsku interwencję nie tylko przy atakach terrorystycznych, ale również w przypadku innych poważnych sytuacji kryzysowych.
Szerszy zakres wsparcia – nowa ustawa od 2027 roku?
Obecnie armia może wspierać policję jedynie przy zagrożeniu terrorystycznym. To za mało – twierdzi śledczy Rikard Jermsten, który uważa, że granice między zagrożeniami wewnętrznymi i zewnętrznymi się zacierają.
Proponowana ustawa pozwoliłaby na wsparcie wojska także w sytuacjach takich jak:
- poważne zagrożenie życia lub zdrowia wielu osób,
- ataki zakłócające podstawowe funkcje społeczne,
- inne formy poważnego zagrożenia bezpieczeństwa narodowego.
„To nie oznacza większego użycia siły – podkreślamy, że takie działania muszą pozostać wyjątkiem” – dodaje Jermsten.
Samoloty bojowe? Tylko w ekstremalnych przypadkach
Choć użycie sił zbrojnych miałoby charakter pomocniczy i pozostawało pod kierownictwem policji, nie wyklucza się użycia zaawansowanego sprzętu, jeśli sytuacja będzie tego wymagać.
„W skrajnych przypadkach – jak Utøya czy 11 września – można rozważać nawet wsparcie lotnictwa bojowego. Ale to czysto hipotetyczne scenariusze” – zaznacza śledczy.
Rząd musiałby każdorazowo wyrazić zgodę na takie wsparcie.
Powrót policji rezerwowej – nowa formacja gotowa do działania
Komisja zaproponowała również reaktywację tzw. policji rezerwowej. Ta formacja miałaby być wzywana w sytuacjach zwiększonego zagrożenia lub wojny. Składałaby się z:
- byłych funkcjonariuszy,
- studentów kończących szkoły policyjne,
- osób zapisanych do służby cywilnej.
Policjanci rezerwowi mogliby wykonywać większość standardowych zadań policyjnych, o ile będą one „odpowiednie” dla ich przygotowania.
Szacunkowa liczba funkcjonariuszy rezerwy to blisko 6 000 osób.
Co jeszcze zawiera raport?
Oprócz nowego prawa o wsparciu sił zbrojnych i rezerwowej policji, komisja śledcza przedstawiła dodatkowe propozycje:
- Policja ma zyskać możliwość korzystania z helikopterów Szwedzkiego Urzędu Morskiego.
- Ma powstać wspólna flota cywilnych śmigłowców do celów bezpieczeństwa.
- Policjanci nie będą już klasyfikowani jako „żołnierze” na wypadek wojny.
- Powstanie nowy system nadzoru granic w czasie kryzysu (planowany start: styczeń 2027).
