Zakupy alkoholu podlegają w Finlandii niezwykle surowym regulacjom. Osoby przyzwyczajone do jednolitych limitów mogą być zaskoczone, dowiadując się, że kraj ten ma dwupoziomowy system wiekowy. Napoje takie jak piwo, cydr i lekkie wina o zawartości alkoholu do 22% są dostępne dla osób, które ukończyły 18 lat. Jednak tylko osoby powyżej 20 roku życia mają dostęp do mocniejszych napojów, takich jak wódka, whisky lub rum. Oznacza to w praktyce, że młody dorosły, który może głosować i prowadzić samochód, nadal nie może legalnie kupić butelki wódki, ale może ją zamówić w restauracji.
Ta strategia może być zaskakująca, ale rząd fiński uważa, że działa ona szczególnie dobrze. To rozróżnienie przyczynia się do ograniczenia dostępu młodych ludzi do mocnego alkoholu, co według danych skutkuje niższym spożyciem i niższym ryzykiem uzależnienia. Fiński system kontroli alkoholu został stworzony z myślą o długoterminowej profilaktyce, a limit wieku jest tylko jednym z jego filarów. Państwowy monopolista na sprzedaż mocnego alkoholu, Alko, przestrzega prawa co do joty i prowadzi działalność w bardzo przejrzysty sposób. Pracownicy są zobowiązani do odmowy sprzedaży każdemu, kto nie ma odpowiedniej dokumentacji potwierdzającej jego wiek lub wygląda na pijanego.
Zasady zakupu alkoholu w Finlandii
| Kraj | Finlandia |
|---|---|
| Minimalny wiek zakupu alkoholu do 22% | 18 lat |
| Minimalny wiek zakupu alkoholu powyżej 22% | 20 lat |
| Wiek spożycia alkoholu w restauracjach | 18 lat (wszystkie alkohole) |
| Sklep sprzedający mocny alkohol | Alko (państwowy monopol) |
| Obowiązek okazania dokumentu | Tak, w przypadku młodego wyglądu |
| Akceptowane dokumenty | Paszport, prawo jazdy, dowód osobisty z UE/Schengen |
| Nieakceptowane dokumenty | Karta Kela, legitymacja studencka, książeczka wojskowa |
| Sprzedaż osobom nietrzeźwym | Zakazana |
| Godziny sprzedaży alkoholu | Ograniczone prawnie |
| Oficjalne źródło |
Alko ma jasno określoną listę dopuszczalnych dokumentów. O ile są w dobrym stanie i mają aktualne zdjęcie, akceptowane są paszporty, prawa jazdy i dowody osobiste z krajów UE i Schengen. Jednak dokumenty takie jak legitymacje studenckie i karty zdrowia (Kela), które są często akceptowane jako dowód tożsamości w innych krajach, są odrzucane. Ten system jest bardzo rygorystyczny, ale także przejrzysty, co pomaga zapobiegać nieporozumieniom między mieszkańcami a gośćmi.
Istnieją również ograniczenia dotyczące godzin sprzedaży alkoholu. Sprzedaż alkoholu w supermarketach jest ograniczona do napojów o zawartości alkoholu poniżej 5,5%, a sklepy Alko są otwarte tylko w określonych godzinach. W rzeczywistości oznacza to, że podczas gdy wino lub wódkę można kupić tylko w określonym punkcie Alko, piwo można kupić w dowolnym sklepie spożywczym. Odwiedzający mogą uznać ten system za niepraktyczny, ale Finowie uważają go za niezwykle wydajny i odpowiedzialny.
Strategia Finlandii jest zgodna ze skandynawskim modelem społecznym, który zakłada, że zaufanie społeczne i wysoki stopień odpowiedzialności idą w parze. Alkohol jest uważany za substancję, która bezpośrednio wpływa na zdrowie publiczne, a także jest produktem konsumenckim. W rezultacie kraj ten ma prawa ograniczające promocję napojów alkoholowych i ich widoczność w miejscach publicznych, oprócz ograniczeń wiekowych i godzinowych. W mediach jest bardzo mało promocji alkoholu, a kampanie społeczne podkreślają bezpieczeństwo, zdrowie i odpowiedzialność.
Łatwo zauważyć, jak wyjątkowy jest fiński system w porównaniu z innymi krajami. W Niemczech legalny wiek spożywania alkoholu wynosi szesnaście lat dla wina i piwa oraz osiemnaście lat dla mocniejszych napojów alkoholowych. Wszystkie formy alkoholu podlegają temu samemu limitowi 18 lat we Francji, Hiszpanii i Polsce. Najbardziej rygorystyczny system obowiązuje w USA, gdzie minimalny wiek wynosi 21 lat. Jednak w innych krajach, takich jak Etiopia, alkohol jest dostępny dla osób już w wieku 15 lat, a w Indiach władze lokalne podniosły minimalny wiek spożywania alkoholu do 25 lat. W związku z tym Finlandia oferuje szczególnie wszechstronną i, co zaskakujące, społecznie akceptowalną strategię.
Oczywiste jest, jak ta polityka wpływa na statystyki dotyczące zdrowia. Fiński Instytut Zdrowia i Opieki Społecznej informuje, że spożycie alkoholu na osobę w kraju drastycznie spadło w ostatnich latach. Liczba hospitalizacji z powodu nadużywania alkoholu jest obecnie znacznie niższa niż dziesięć lat temu, a młodzi ludzie rzadziej sięgają po alkohol. Ten schemat pokazuje, że prawa mogą być zarówno skuteczne, jak i korzystne dla społeczeństwa, jeśli są przestrzegane i wspierane przez edukację.
