W swojej wpływowej książce z połowy lat 90. brytyjski ekonomista i eurosceptyk Bernard Connolly napisał, że unia walutowa niemal zniszczyła szwedzką gospodarkę i system polityczny. Dziś do lektury Connolly’ego wracają znawcy tematu.
Produkt Krajowy Brutto w drugim kwartale 2020 roku spadł w Szwecji o 8,6 proc. – takie dane zostały upublicznione przez główny urząd statystyczny w minioną środę. To wynik dużo gorszy od tego z 2008 roku, kiedy Szwecja zanotowała spadek na poziomie 3,8 proc. w dobie światowego kryzysu finansowego.
To negatywne doniesienia, choć eksperci i tak podkreślają, że w czasie globalnej pandemii sytuacja gospodarcza w Szwecji jest lepsza niż w innych państwach Europy. Częściowo może to wynikać z łagodnych restrykcji i braku lockdownu, który zgodny był z decyzją rządu.
„Gwałtowny spadek PKB w Szwecji potwierdza, że żaden kraj nie jest odporny na koronawirusa”, zaznacza David Oxley, ekonomista z firmy badawczej Capital Economics. „Niemniej w pierwszej połowie roku Szwecja nie doznała takiego kryzysu, jak południowa Europa. Tam rozegrał się horror.”
Produkt Krajowy Brutto w strefie euro w drugim kwartale trwającego roku spadł o 12,1 proc. Najgorszy kryzys ekonomiczny w krajach unijnych dotknął Hiszpanię, gdzie PKB spadł aż o 18,5 proc.
Bernard Connolly, który zasłynął książką „The Rotten Heart of Europe: The Dirty War for Europe’s Money”, uważa, że Szwecja znalazłaby się w gorszym położeniu, gdyby przystąpiła do strefy euro.
W publikacji, wydanej w 1995 roku, Connolly napisał, że unia walutowa niemal zniszczyła Szwecję w latach dziewięćdziesiątych.
„Szwecja nie wstąpiła do mechanizmu kursów walutowych, ale nierozsądnie związała swoją walutę z Europejską Jednostką Walutową (ECU).”
Wartość ECU została wykorzystana do ustalenia kursów wymiany i rezerw między członkami Europejskiego Systemu Walutowego, ale zawsze była to jednostka rozliczeniowa, a nie rzeczywista waluta. Według Connolly’ego „Szwecja rozpoczęła okres gwałtownej liberalizacji finansowej i ekspansji kredytowej, a kiedy kraj został dotknięty mechanizmem kursów, upadł jego system bankowy”.
Według ekonomisty to decyzja o opuszczeniu Europejskiej Jednostki Walutowej uratowała szwedzki system finansowy i gospodarki, wpływając też pozytywnie na system polityczny państwa.