W regionie Norrbotten zakończono dochodzenie w sprawie lekarza, który 40-50 lat temu używał własnej spermy do inseminacji kobiet leczonych z powodu niepłodności. Choć jego działania były nieetyczne, region uznał, że nie złamał ówczesnego prawa – donosi telewizja SVT, powołując się na raport z dochodzenia. Niestety, pełna skala procederu pozostaje nieznana, ponieważ archiwa nie zawierają dokładnych danych, a zeznania współpracowników nie pozwalają na ustalenie liczby dzieci urodzonych w wyniku tych działań.
Wątpliwości i trudne pytania
Pia Näsvall, dyrektor ds. opieki zdrowotnej w regionie Norrbotten, przyznaje, że odkrycie to wzbudziło trudne pytania, zwłaszcza dla osób, które mogły być bezpośrednio dotknięte tą sprawą. Dotychczas zidentyfikowano siedmioro dzieci poczętych z udziałem nasienia lekarza. Odkrycie prawdy o ich poczęciu spowodowało kryzys tożsamości i poczucie niepokoju.
– „Wiele osób przeżywa ogromny dyskomfort z powodu sposobu, w jaki inseminacja została przeprowadzona” – tłumaczy Näsvall. Dla niektórych osób kluczową kwestią jest liczba potencjalnych przyrodnich braci i sióstr. Istnieje obawa, że dzieci lekarza mogą w przyszłości nieświadomie nawiązać relacje z przyrodnim rodzeństwem.
Przekroczenie granic etyki
Lekarz, którego działania zostały ujawnione, znał tożsamość par, którym pomagał w leczeniu niepłodności, ale nie informował ich, że używa własnej spermy. Praktyka ta, choć wówczas legalna, uznawana jest dziś za głęboko niemoralną i nieetyczną.
Region Norrbotten złożył skargę do Inspekcji ds. Opieki Zdrowotnej (IVO), która bada sprawę. Lekarz, obecnie ponad 90-letni, nie praktykuje od lat, jednak cofnięcie jego licencji, choćby formalne, pozostaje ważne dla władz regionu. Näsvall podkreśla: „Choć to symboliczny krok, jest to dla nas istotne.”
Szwedzki skandal ze spermą – historie z lat 70., 80. i 90.
Sprawa w Norrbotten to jednak tylko jeden element znacznie szerszego skandalu, który dotyczy nieetycznych praktyk w szwedzkiej opiece nad niepłodnością. Program śledczy SVT „Uppdrag granskning” ujawnił, że lekarze w Halmstad i Uppsali bezprawnie wykorzystywali spermę nieświadomych mężczyzn do inseminacji pacjentek. Badania DNA i analizy genealogiczne dowiodły, że nasienie zostało wykradzione, a poszkodowani mężczyźni nigdy nie wyrazili na to zgody.
Sprawą nielegalnego pobierania i wykorzystywania nasienia zajął się Europejski Trybunał Praw Człowieka, który domaga się od szwedzkiego rządu wyjaśnień i działań naprawczych. O skandalach opowiadają programy dokumentalne, dostępne na SVT Play, takie jak „Spermiestölden” oraz „Sveket mot donatorbarnen”, które szczegółowo ukazują cierpienie dzieci oraz trudne historie ludzi nieświadomych swojej prawdziwej tożsamości.
Złożoność i długotrwałe skutki etycznych nadużyć
Praktyki ujawnione przez „Uppdrag granskning” oraz przypadek lekarza z Norrbotten, choć oddzielone od siebie w czasie i przestrzeni, obrazują głęboko problematyczne podejście do opieki nad osobami dotkniętymi problemem niepłodności. Przez wiele lat kwestia dawstwa spermy i kontroli nad procesami inseminacji w Szwecji pozostawała w cieniu, prowadząc do nadużyć, których skutki są odczuwane do dziś.
Zachwiane poczucie tożsamości, kryzys emocjonalny oraz niepewność co do przyszłości to tylko niektóre z problemów, z którymi muszą zmagać się osoby dotknięte tą sytuacją.
- Szwedzkie pożyczki studenckie coraz droższe: stopa procentowa na najwyższym poziomie od 15 lat
- Szwedzki polityk o Syryjczykach w Szwecji: „To okazja do powrotu do domu”
- Nowe prawo ułatwi wcześniejsze zerwanie kredytów hipotecznych w Szwecji
- Nowe priorytety na rynku pracy: Umiejętności miękkie ważniejsze niż techniczne
- Gwałtowny wzrost czynszów gruntowych zaskakuje właścicieli mieszkań w Szwecji
