Według pomysłu nowego szwedzkiego rządu, policja powinna mieć prawo do stosowania tajnych środków przymusu w celach prewencyjnych, aby zapobiegać m.in. morderstwom popełnianym przez gangi.
Pomysł polega na tym, że przestępcy z gangów mogą być zatrzymywani bez konkretnego podejrzenia o popełnienie przestępstwa. Policja podkreśla, że jest to ważne narzędzie w zapobieganiu morderstwom i innym poważnym przestępstwom. Dochodzenie zgadza się, że należy w większym stopniu niż obecnie wykorzystywać środki przymusu w celach prewencyjnych. Jest to związane z faktem, że przestępczość gangów, która stanowi zagrożenie dla społeczeństwa, staje się coraz bardziej powszechna.
“Są to ważne kroki w dochodzeniu. Chodzi o to, by policja i prokuratura miały dostęp do tych samych narzędzi, które Służba Bezpieczeństwa posiada na przykład w przypadku przestępstw terrorystycznych czy szpiegostwa, ale w ściśle określonych przypadkach – najpoważniejszych przestępstw i osób poruszających się w środowisku gangów.” – powiedział Minister Sprawiedliwości Gunnar Strömmer.
Propozycja śledztwa, przedstawiona w raporcie okresowym, oznacza, że policja powinna mieć prawo do stosowania np. tajnego przechwytywania i tajnego odczytywania danych, jeśli istnieje konkretne ryzyko popełnienia poważnego przestępstwa. Przeszukanie musi być skierowane przeciwko osobom z grupy lub organizacji podejrzanej o udział w przestępstwie. W trakcie dochodzenia uznano, że prewencyjne środki przymusu będą skuteczne w zapobieganiu poważnym przestępstwom w środowisku gangów, takim jak strzelaniny.
Coraz mniej sprawców można powiązać ze strzelaniem do gangów. Zgodnie z wytycznymi śledztwa odsetek ten spadł z 56% w latach 2005-2012 do 25% w latach 2013-2017.
Umiarkowani od dawna krytykują poprzedni rząd za zbyt małe działania przeciwko gangom. Już teraz pojawiają się propozycje podsłuchów prewencyjnych. Minister Sprawiedliwości zwraca uwagę, że umiarkowani naciskają na tę kwestię od 2018 roku.
Zezwolenie na przykład na tajne podsłuchy i tajny nadzór kamer w celach prewencyjnych stwarza zagrożenie dla prywatności. Policja poinformowała, że w trakcie śledztwa szacuje, iż prewencyjne środki przymusu mogą być stosowane w około stu przypadkach rocznie. Służba Celna szacuje, że metoda ta będzie wykorzystywana 30-40 razy w roku.
Co oznacza podsłuch prewencyjny?
Prewencyjne środki przymusu oznaczają, że policja może potajemnie przechwytywać lub monitorować osoby w celach prewencyjnych, bez konkretnego podejrzenia popełnienia przestępstwa. Te środki przymusu to przede wszystkim niejawne przechwytywanie i nadzorowanie komunikacji elektronicznej, niejawny nadzór kamer, niejawny nadzór pomieszczeń i niejawny odczyt danych.
Następnym krokiem będzie sprawdzenie, czy należy uwzględnić również niejawną inwigilację. Metoda ta może być stosowana w przypadku takich przestępstw jak morderstwo, porwanie, eksplozje oraz poważne przestępstwa związane z bronią i narkotykami.
Musi istnieć realne ryzyko popełnienia przestępstwa oraz wyraźne powiązanie z siecią przestępczą. O zezwoleniu na stosowanie tajnych środków przymusu w celach prewencyjnych musi zadecydować sąd.
