Nowe przepisy dotyczące zatrudniania międzynarodowych zbieraczy jagód mogą znacznie zwiększyć liczbę spraw, którymi zajmą się szwedzkie służby socjalne.

Od tego roku Urząd ds. Migracji ograniczył liczbę pozwoleń na pracę dla zbieraczy z Tajlandii. W 2024 r. szwedzkie firmy wnioskowały o zatrudnienie 2 400 osób, ale zgodę otrzymało jedynie 89. Według SVT, spowoduje to wzrost cen jagód i większy napływ zbieraczy z krajów UE, którzy będą pracować na własną rękę, bez związku z lokalnym pracodawcą.

Namiotowe obozy i trudne warunki

Część przyjezdnych z biedniejszych krajów UE rozbija w szwedzkich lasach prowizoryczne obozy namiotowe. Wraz ze spodziewanym wzrostem liczby pracowników sezonowych, obozy mogą się rozrastać. Służby socjalne podkreślają, że warunki w takich miejscach bywają bardzo złe, a czasem wręcz niebezpieczne. Zdarza się, że mieszkają w nich całe rodziny, co wymaga interwencji.

W regionie Gävleborg władze lokalne, policja, służby socjalne i zarząd powiatu prowadzą wspólne działania. – Mamy plan współpracy i spotykamy się co tydzień przez cały sezon zbiorów. To niedopuszczalne, aby dzieci, młodzież i dorośli żyli w takich warunkach – mówi Tereza Vanova Benke z Söderhamn.

Ryzyko strat w zbiorach i wyższych cen

Firmy z branży ostrzegają, że ograniczenia kadrowe spowodują wzrost cen owoców. Część jagód może pozostać w lasach, a przemysł spożywczy będzie zmuszony do importu. – W normalnym roku zbiera się 7–8% jagód. W tym roku może to być zaledwie 1–2% – ocenia Fredrik Reinholdsson, dyrektor jednej z największych firm w branży.

Tło zmian w prawie

W ostatnich latach ujawniono poważne nadużycia w szwedzkim przemyśle jagodowym – m.in. ponad 12-godzinne dni pracy, zatłoczone i zaniedbane kwatery oraz zaniżone płace. To właśnie te problemy stały się powodem wprowadzenia nowych, bardziej restrykcyjnych zasad.