Szwecja jest jedynym krajem w Europie, w którym liczba śmiertelnych strzelanin znacznie wzrosła od początku wieku, wynika z nowego raportu Krajowej Rady Zapobiegania Przestępczości (Brå).
W Szwecji od 2000 roku wzrosła liczba śmiertelnych strzelanin, choć w tym samym okresie spadła liczba innych form przemocy ze skutkiem śmiertelnym, co oznacza, że przemoc ze skutkiem śmiertelnym jako całość pozostała na względnie stałym poziomie. Brå zauważył, że spadek innych form przemocy ze skutkiem śmiertelnym posłużył do “ukrycia” wzrostu liczby śmiertelnych strzelanin.
Najnowsze dane Brå pokazują, że w 2020 roku 48 osób zginęło z powodu przemocy z użyciem broni (4,6 na 1 mln mieszkańców), co oznacza wzrost o trzy osoby w porównaniu z rokiem poprzednim.
W tym samym okresie w całej Europie odnotowano spadek zarówno śmiertelnej przemocy, jak i liczby śmiertelnych strzelanin. Średni wskaźnik śmiertelnych strzelanin w badanych krajach europejskich zmniejszył się o ponad połowę od 2000 roku.
Żaden inny kraj uwzględniony w badaniu nie odnotował podobnego wzrostu liczby śmiertelnych strzelanin. Chociaż nie we wszystkich odnotowano stały spadek z roku na rok (w Anglii i Walii na przykład odnotowano wzrost przemocy z użyciem noża), wzrost w Szwecji jest najbardziej wyraźny i utrzymuje się na stałym poziomie od 2005 roku. Najnowsze statystyki Brå sugerują, że śmiertelna przemoc z użyciem broni palnej wzrosła również w zeszłym roku.
W raporcie porównano Szwecję z 22 krajami Europy, wykorzystując dane na temat przyczyn zgonów pochodzące z Eurostatu i władz nordyckich, a dane zostały opracowane na wniosek rządu szwedzkiego.
Raport potwierdza to, co było jasne dla osób pracujących w policji i na innych stanowiskach, które mają kontakt ze sprawcami przestępstw lub ofiarami.
“Wzrost przemocy z użyciem broni w Szwecji jest wyjątkowy w porównaniu z większością innych krajów w Europie i nie ma na to jasnych wyjaśnień”, powiedział Håkan Jarborg, szef policji w południowej Szwecji.
Jak wynika z badania, większość śmiertelnych strzelanin w Szwecji (około 80 procent) miała związek z przestępczością zorganizowaną. Odsetek ten wzrósł z 30 do 50 procent na początku XXI wieku i mniej niż 20 procent w latach 90-tych. Brå porównał również te proporcje z innymi krajami: w Holandii około 60 procent śmiertelnych strzelanin było powiązanych z przestępczością zorganizowaną, podczas gdy w Finlandii takie zdarzenia były niezwykle rzadkie.
Chociaż Brå nie znalazła jasnego wyjaśnienia dla tego wzrostu, badanie wskazało na trzy możliwe czynniki: nielegalny handel narkotykami, konflikty w ramach sieci przestępczości zorganizowanej oraz niski poziom zaufania do policji, chociaż agencja zauważyła, że czynniki te są obecne w innych krajach, które nie odnotowały podobnego wzrostu.
