Do 1 stycznia 2027 roku wszystkie przedsiębiorstwa energetyczne w Szwecji muszą wdrożyć nowy model cenowy, obejmujący tzw. opłatę za moc. Nowy system ma zachęcać konsumentów do rozkładania zużycia energii na okresy o niższym zapotrzebowaniu.
Jak działa nowy model cenowy?
Nowy model cenowy umożliwia obniżenie kosztów sieci elektrycznej, jeśli klienci przeniosą swoje zużycie na godziny, gdy zapotrzebowanie na energię jest niższe. Z kolei koszty mogą wzrosnąć, gdy energia jest intensywnie używana w okresach szczytowego zapotrzebowania.
Inspektorat Rynków Energii wyjaśnia: „Koszt sieci elektrycznej może być niższy, jeśli rozłożysz lub przeniesiesz zużycie energii, ale wyższy, jeśli dużo energii jest zużywane w jednym czasie”. Już wiele firm energetycznych wprowadziło ten system.
Krytyka nowej opłaty
Nowa opłata za moc spotkała się z falą krytyki ze strony szwedzkich konsumentów. Jak donosi SR Ekot, liczba skarg na przedsiębiorstwa energetyczne wzrosła. Organizacja branżowa Villaägarna wskazuje, że opłata może prowadzić do wyższych rachunków dla wielu gospodarstw domowych, szczególnie tych z ograniczonym budżetem.
Villaägarna podaje przykład: „W mroźny zimowy dzień, gdy dzieci grają na komputerach, jedzenie jest gotowane, a ubrania treningowe suszone, zużycie energii może chwilowo wzrosnąć. Powoduje to karanie gospodarstw domowych wyższymi rachunkami, nawet jeśli zużycie było tymczasowe”.
Brak kontroli i badań
Organizacja Villaägarna krytykuje też oczekiwanie, że gospodarstwa domowe będą w stanie precyzyjnie kontrolować swoje zużycie energii. „Codzienne życie nie działa według podręcznika ekonomii” – mówi Villaägarna. Ponadto wskazują, że brak jest wystarczających badań potwierdzających skuteczność nowego systemu. Twierdzą, że konsumenci często nie są świadomi opłaty, co może ograniczać jej efektywność w zachęcaniu do zmiany zachowań.
Wzrost liczby skarg
Inspektorat Rynków Energii odnotował w 2024 roku dużą liczbę skarg na przedsiębiorstwa energetyczne. Liczba ta pozostaje na wysokim poziomie od czasu kryzysowych lat 2022 i 2023.
Madeleine Hermansson z Inspektoratu Rynków Energii mówi: „Otrzymujemy wiele telefonów i e-maili od zdenerwowanych ludzi, którzy chcą odpowiedzi. Trudno jest dziś być klientem energii elektrycznej”.
Co dalej?
Nowy model cenowy ma na celu poprawę efektywności wykorzystania energii elektrycznej. Jednak wyzwaniem pozostaje komunikacja z konsumentami i zapewnienie, że system będzie sprawiedliwy dla wszystkich gospodarstw domowych. Czy opłata za moc przyniesie oczekiwane rezultaty? Czas pokaże.
