Bez zasiłku wielodzietnego 15 000 dzieci żyłoby w relatywnym ubóstwie. Według analizy przeprowadzonej przez Szwedzką Agencję Ubezpieczeń Społecznych dodatek stał się mniej skuteczny, odkąd został rozszerzony na rodziny z dwójką dzieci.
Zasiłek wielodzietny jest wypłacany rodzinom z dwójką lub większą liczbą dzieci i ma na celu zmniejszenie różnic ekonomicznych między małymi i dużymi rodzinami. W 2021 roku na zasiłki na dzieci przeznaczono nieco ponad 33 miliardy koron szwedzkich, z czego na dodatek na dzieci przypada 3,7 miliarda koron.
Rodzina z dwójką dzieci otrzymuje skromne 150 koron szwedzkich miesięcznie, podczas gdy rodzina z sześciorgiem dzieci otrzymuje 4 240 koron. Pomimo różnic w wysokości zasiłku, okazuje się, że duża część tego tortu (27%) trafia do rodzin z dwójką dzieci, jak wynika z analizy przeprowadzonej przez Szwedzki Urząd Ubezpieczeń Społecznych. „Mimo że rodziny z kilkorgiem dzieci nie otrzymują tak dużej kwoty, większość świadczeń trafia do rodzin z dwójką lub trójką dzieci. To dlatego, że większość ludzi nie ma wielu dzieci” – komentuje Alma Wennemo Lanninger, analityk z Försäkringskassan.
Od 2005 roku rodziny z dwójką dzieci mają również prawo do zasiłku wielodzietnego, ale decyzja o obniżeniu limitu z trójki do dwójki dzieci została skrytykowana. W wyniku kontroli przeprowadzonej w 2020 roku szwedzki Narodowy Urząd Kontroli stwierdził, że zmiana ta spowodowała, że dodatek na wielodzietność stał się mniej efektywny i wezwał do likwidacji dodatku dla rodzin z dwójką dzieci.
Według Szwedzkiego Urzędu Ubezpieczeń Społecznych od 2005 roku pieniądze trafiają w większym stopniu do rodzin, które są już w lepszej sytuacji finansowej. „Obecnie zasiłek wielodzietny ma mniejszy wpływ na redystrybucję niż wcześniej, kiedy był wypłacany na trzecie dziecko. Jest bardziej podobny do zwykłego zasiłku na dziecko, który trafia do wszystkich” – mówi Alma Wennemo Lanninger.
Kwestia zasiłku wielodzietnego i jego wysokości wzbudziła kontrowersje i kilka partii wezwało do reformy tego świadczenia. Liberałowie nazwali zasiłek pułapką dla kobiet, a umiarkowani chcą znieść zasiłek od czwartego dziecka, ponieważ uważają, że utrudnia on integrację. Według Försäkringskassan, zniesienie zasiłku na kilkoro dzieci doprowadziłoby do wzrostu liczby dzieci żyjących we względnym ubóstwie o 15 000. 330 000 dzieci, które już dziś żyją w takich warunkach, znalazłoby się w jeszcze gorszej sytuacji.
Ponieważ rodziny wielodzietne są bardziej podatne na problemy finansowe, to właśnie one ucierpiałyby najbardziej, twierdzi Alma Wennemo Lanninger.
„Dodatek dla rodzin wielodzietnych jest ważny w tej grupie, ponieważ wiele z nich ma niski standard finansowy. Ale ogólnie rzecz biorąc, nie trafia do nich zbyt wiele pieniędzy. Duże wypłaty otrzymują osoby z mniejszą liczbą dzieci” – powiedziała.
Jak działa dodatek na kilkoro dzieci w Szwecji
Zasiłek na dziecko wynosi 1 250 koron szwedzkich na dziecko miesięcznie.
Dodatkowo rodziny z więcej niż jednym dzieckiem otrzymują dodatek wielodzietny, który rośnie wraz z liczbą dzieci.
Osoba mająca dwoje dzieci otrzymuje 150 koron jako dodatek.
Osoby z trójką dzieci otrzymują 730 koron.
Osoby z czwórką dzieci otrzymują 1 740 koron.
Osoby z piątką dzieci otrzymują 2 990 koron.
Osoby z sześciorgiem dzieci otrzymują 4 240 koron.
Źródło: Försäkringskassan
