Witaminy i minerały są kluczowe dla zdrowia, dlatego tak ważna jest ich prawidłowa suplementacja. Jedną z najważniejszych witamin jest B12, znana także jako kobalamina. Jej odpowiedni poziom jest niezbędny dla układu krwionośnego i nerwowego. Kto powinien o niej pamiętać i jak rozpoznać jej niedobory?
Rola witaminy B12 w organizmie
Witamina B12 jest niezbędna w wielu procesach. Uczestniczy w produkcji czerwonych krwinek, które transportują tlen. Wspomaga też układ nerwowy, biorąc udział w tworzeniu osłonek mielinowych chroniących nerwy.
Niedobór witaminy B12 – objawy
Niedobór witaminy B12 może prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych, takich jak:
- anemia megaloblastyczna (nieprawidłowo duże czerwone krwinki)
- degeneracja nerwów (drętwienie kończyn, problemy z chodem, trudności poznawcze)
Objawy niedoboru witaminy B12 to:
- brak energii, chroniczne zmęczenie
- mrowienie i drętwienie kończyn, problemy z równowagą
- nudności, wymioty, biegunka lub zaparcia
- depresja, zmiany nastroju
- bladość skóry
Nieleczony niedobór może prowadzić do nieodwracalnych uszkodzeń układu nerwowego.
Kto jest w grupie ryzyka?
Witamina B12 występuje w produktach pochodzenia zwierzęcego, takich jak mięso, ryby, jaja czy nabiał. Osoby stosujące diety eliminujące te produkty, np. weganie i wegetarianie, są bardziej narażone na niedobór kobalaminy. Weganie powinni przyjmować suplementy lub spożywać produkty wzbogacone witaminą B12.
Osoby starsze, szczególnie po 50. roku życia, również są w grupie ryzyka. Z wiekiem spada produkcja kwasu żołądkowego, niezbędnego do wchłaniania witaminy B12.
Na niedobory narażone są także osoby z chorobami układu pokarmowego, np. celiakią czy chorobą Leśniowskiego-Crohna.
Poziom kobalaminy powinni monitorować również pacjenci przyjmujący niektóre leki, np. leki na zgagę (inhibitory pompy protonowej) lub metforminę stosowaną w leczeniu cukrzycy. Leki te mogą zmniejszać wchłanianie witaminy B12.
Diagnostyka niedoboru witaminy B12
Niedobór diagnozuje się za pomocą badań laboratoryjnych, takich jak morfologia krwi, poziom witaminy B12 w surowicy, poziom homocysteiny i kwasu foliowego.
Leczenie niedoboru witaminy B12
W przypadku niedoboru konieczna jest suplementacja. Najskuteczniejsze są zastrzyki domięśniowe lub podskórne. Doustne preparaty wchłaniają się w niewielkim stopniu. Poprawa następuje zazwyczaj po 4-8 tygodniach suplementacji.
Uwaga na przedawkowanie!
Choć witamina B12 jest rozpuszczalna w wodzie, jej przedawkowanie może powodować skutki uboczne, takie jak reakcje alergiczne lub problemy skórne. Suplementację należy skonsultować z lekarzem.
Podsumowanie
Witamina B12 jest niezbędna dla organizmu. Wspomaga produkcję czerwonych krwinek i prawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego. Warto zadbać o jej prawidłowy poziom, zwłaszcza jeśli jesteś w grupie ryzyka.
