24 października fiński Krajowy Urząd Egzekucyjny rozpoczął zajmowanie rosyjskich aktywów na terytorium Finlandii. Działania te związane są z roszczeniem odszkodowawczym wysuniętym przez Naftogaz, państwową spółkę naftowo-gazową Ukrainy, w odpowiedzi na szkody wyrządzone przez rosyjską inwazję na Półwysep Krymski w 2014 roku.
Orzeczenie międzynarodowego trybunału w Hadze
Naftogaz wystąpił z pozwem przeciwko Rosji już w 2016 roku, domagając się odszkodowania za straty poniesione na Krymie. W 2022 roku międzynarodowy trybunał arbitrażowy w Hadze nakazał Rosji wypłatę rekompensaty w wysokości ponad pięciu miliardów euro. Rosja nie uiściła jednak należnej kwoty, co skłoniło Sąd Rejonowy w Helsinkach do wydania nakazu zajęcia aktywów rosyjskich w Finlandii o wartości przekraczającej 4,2 miliarda euro. Zadaniem fińskich władz egzekucyjnych jest obecnie identyfikacja i konfiskata aktywów o odpowiedniej wartości.
Zajęte nieruchomości i majątek w Finlandii
Fińskie media, w tym Helsingin Sanomat oraz YLE, poinformowały, że zajęcia rozpoczęły się w październiku bez wcześniejszego poinformowania opinii publicznej czy kluczowych stron. Finlandia stała się tym samym pierwszym krajem, który rozpoczął realizację nakazu sądowego w ramach orzeczenia arbitrażowego dotyczącego roszczenia Naftogazu.
W Finlandii zajęto dotychczas około 40 aktywów o łącznej wartości 35 milionów euro. Najcenniejsze przejęte nieruchomości to m.in.:
- Budynek biurowy w Helsinkach przy Vattuniemenkatu, wyceniony na 10 milionów euro,
- Rosyjskie Centrum Nauki i Kultury przy Nordenskilödinkatu, o wartości 7 milionów euro,
- Nieruchomość przy Häggesbölevägen w Helsinkach, warta 2 miliony euro.
Aktywa obejmują również działki i nieruchomości w miejscowościach takich jak Kirkkonummi, Saltvik, Siuntio, Turku oraz na Wyspach Alandzkich.
Rosja zapowiada obronę swoich interesów
Działania Finlandii spotkały się z ostrą reakcją Rosji. Rzecznik prezydenta Władimira Putina, Dmitrij Pieskow, zapowiedział, że Rosja wykorzysta wszystkie dostępne środki prawne w celu ochrony swoich interesów i aktywów w Finlandii. Rosyjska ambasada w Finlandii skierowała także notę dyplomatyczną do fińskiego Ministerstwa Spraw Zagranicznych, stanowczo potępiając przeprowadzane konfiskaty.
Z kolei prezydent Finlandii, Alexander Stubb, podkreślił, że konfiskaty są zgodne z prawem i że Krajowy Urząd Egzekucyjny działa w granicach fińskiego systemu prawnego.
Przyszłość przejętych aktywów
Mimo rozpoczętych działań wiele pytań wciąż pozostaje bez odpowiedzi. Fińskie media zwracają uwagę, że nie jest jasne, czy zajęto także inne rodzaje aktywów, takie jak aktywa finansowe, ani czy planowane są kolejne konfiskaty. Nie wiadomo również, co stanie się z przejętymi nieruchomościami oraz czy będą one użytkowane w jakikolwiek sposób w przyszłości. Warto zaznaczyć, że konfiskaty nie mają wpływu na mieszkańców lub firmy prowadzące działalność w zajętych budynkach.
Finlandia podjęła pionierskie kroki, przejmując rosyjskie aktywa na swoim terenie w ramach egzekwowania międzynarodowego orzeczenia arbitrażowego. Sytuacja jest precedensowa i wskazuje na determinację europejskich państw w odpowiedzi na działania Rosji w związku z aneksją Krymu. Przypadek Finlandii może stanowić wzór dla innych krajów, które mogą podjąć podobne kroki w przyszłości, aby zabezpieczyć odszkodowania za straty poniesione wskutek rosyjskiej agresji na Ukrainę.
