Donald Trump, prezydent-elekt USA, wzbudził ostatnio zainteresowanie kontrolą nad Grenlandią, co wywołało międzynarodową dyskusję. Teraz norweski ekspert ostrzega, że amerykański polityk może skierować swoją uwagę na kolejne nordyckie terytorium – norweski Svalbard.
Grenlandia kluczowa dla bezpieczeństwa USA
Trump oświadczył, że amerykańska kontrola nad Grenlandią ma fundamentalne znaczenie dla bezpieczeństwa narodowego USA. Co więcej, nie wykluczył działań militarnych, aby osiągnąć ten cel.
– Myślę, że to bardzo poważna sprawa dla Norwegii. To zagrożenie dla naszego bezpieczeństwa, jakiego nie widzieliśmy od czasów II wojny światowej – powiedział Tore Wig, profesor nauk politycznych na Uniwersytecie w Oslo, w rozmowie z Dagbladet.
Ryzyko dla sojuszu transatlantyckiego
Eksperci wskazują, że działania Trumpa mogą podważyć zaufanie do sojuszu NATO, co budzi szczególny niepokój w krajach nordyckich.
– Stawia to pod znakiem zapytania transatlantycki sojusz, który od 1945 roku gwarantował bezpieczeństwo Norwegii – dodał Wig.
Reporter polityczny „Washington Post”, Aaron Blake, posunął się nawet do stwierdzenia, że retoryka Trumpa może grozić wybuchem wojny domowej w NATO.
Czy Svalbard może być „kartą przetargową”?
Chociaż nie ma konkretnych dowodów na to, że Trump planuje działania wobec Svalbardu, Tore Wig uważa, że jest to logiczny krok w jego strategii.
– Trump jest znany z zamiłowania do negocjacji i zawierania umów. Nie można wykluczyć, że mógłby postrzegać Svalbard jako kartę przetargową w rozmowach, na przykład z Rosją – ocenił profesor.
Nie wszyscy jednak podzielają ten pogląd. Andreas Østhagen z Instytutu Fridtjofa Nansena wskazuje, że sytuacja Grenlandii i Svalbardu jest zupełnie inna.
– Grenlandia wyraziła chęć uniezależnienia się od Danii, co Trump próbuje wykorzystać. Natomiast Svalbard jest integralną częścią Norwegii i nie ma takich ambicji – powiedział Østhagen w rozmowie z Dagbladet.
Reakcja Norwegii
Svalbard, archipelag na Oceanie Arktycznym, jest domem dla 2900 mieszkańców, a ponad 60% jego powierzchni pokrywają lodowce.
Premier Norwegii Jonas Gahr Støre również odniósł się do retoryki USA w sprawie Grenlandii.
– Sugerowanie przejęcia terytorium, bo jest się nim zainteresowanym, jest nie do przyjęcia. To szczególnie niepokojące, gdy takie działania są skierowane przeciwko bliskim sojusznikom – powiedział w wywiadzie dla NRK.
Choć scenariusz przejęcia Svalbardu przez USA wydaje się mało prawdopodobny, napięcia związane z polityką Donalda Trumpa wobec nordyckich terytoriów stawiają przed Norwegią i resztą NATO nowe wyzwania.
