Masz wrażenie, że opakowania są coraz mniejsze, a ceny te same? To nie złudzenie. Zjawisko tzw. kurczenia się produktów rzeczywiście występuje w Szwecji – wynika z nowego raportu przygotowanego na zlecenie Szwedzkiego Urzędu Ochrony Konkurencji. Choć nie jest to jeszcze zjawisko masowe, budzi coraz większe emocje wśród konsumentów.
Czym jest „kurczenie się” produktów?
Kurczenie się (ang. shrinkflation) oznacza zmniejszanie ilości produktu w opakowaniu bez obniżenia ceny. W efekcie cena za jednostkę rośnie, choć opakowanie i cena na półce mogą pozostać takie same.
To zjawisko weszło na listę nowych słów w 2020 roku, a stało się bardziej zauważalne wraz z rosnącą inflacją w ostatnich latach.
Kiedy to wykryjesz, reakcja bywa ostra
Według autora raportu, Fredrika Langego ze Sztokholmskiej Szkoły Ekonomii, problem polega na tym, że większość konsumentów nie zauważa zmian od razu:
– Gdy jednak to zauważą, często wywołuje to silne negatywne reakcje – podkreśla Lange w rozmowie z Expressen.
Firmy się bronią, ale konsumenci nie są przekonani
Producenci tłumaczą zmiany:
- rosnącymi kosztami surowców i energii,
- inflacją,
- zmieniającymi się nawykami konsumenckimi (np. mniejsze porcje = mniej odpadów).
Jednak wielu konsumentów woli jasną podwyżkę ceny niż ukrytą redukcję ilości, którą trudniej dostrzec.
Gdzie kurczenie się jest najbardziej widoczne?
Raport podaje kilka konkretnych przykładów:
- ☕ Kawa: wiele marek zmniejszyło opakowania z 500 g do 450 g,
- 🍦 Lody: marka Magnum zmniejszyła rozmiar porcji,
- 🍫 Czekolada: Marabou i Fazer wprowadziły mniejsze tabliczki,
- 🧈 Masło: Arla zmieniła gramaturę Bregott, co wpłynęło na cenę za kilogram.
Jeszcze większy problem: spadek jakości
Sprzedawcy detaliczni wskazują na inny, mniej widoczny trend – tzw. „tanią inflację”. Chodzi o sytuacje, w których zmniejsza się jakość produktów, np. przez zamianę droższych składników na tańsze odpowiedniki.
To jeszcze trudniejsze do wykrycia i bardziej podważa zaufanie konsumentów.
Co można z tym zrobić?
Lange apeluje o:
- lepsze oznaczanie cen jednostkowych (np. za kg/l),
- większą transparentność producentów w kwestii zmian w opakowaniach i składach,
- monitorowanie zjawiska przez organy ochrony konsumentów.
